افراز ملک مشاع | مراحل افراز، مدارک لازم و مشکلات رایج تقسیم ملک
◾️ مقدمه
افراز ملک مشاع یکی از رایج‌ترین موضوعات در دعاوی ملکی است. زمانی که چند نفر در یک ملک به صورت مشاع شریک باشند، هر کدام می‌توانند درخواست تقسیم سهم خود را داشته باشند. در این مقاله به طور کامل بررسی می‌کنیم که افراز ملک مشاع چیست، مراحل آن چگونه است، چه مدارکی نیاز دارد و چه مشکلاتی ممکن است در این فرآیند پیش بیاید.
◾️ افراز ملک مشاع چیست؟
افراز به معنای جدا کردن سهم مشاعی هر شریک از ملک است، به طوری که مالکیت مشترک پایان یابد و هر فرد بتواند سهم مشخصی داشته باشد. برای مثال، اگر دو نفر مالک یک زمین ۱۰۰۰ متری باشند، پس از افراز سهم هر نفر به صورت مشخص جدا میشود.
نکته مهم: افراز زمانی امکان‌پذیر است که ملک قابل تقسیم باشد. اگر تقسیم موجب ضرر به ارزش ملک شود، افراز انجام نمی‌شود.
◾️ تفاوت افراز با تفکیک چیست؟
افراز: تقسیم بین شرکای ملک مشاع
تفکیک: تقسیم برای آماده‌سازی ملک جهت فروش یا انتقال، حتی اگر مالک یک نفر باشد
در افراز نیاز به توافق همه شرکا نیست، ولی در تفکیک معمولاً نیاز به رضایت مالک یا مالکان است.
◾️ مرجع صالح برای افراز ملک مشاع
دو مرجع برای رسیدگی به درخواست افراز وجود دارد:
اداره ثبت اسناد و املاک: اگر ملک ثبت شده باشد و میان شرکا اختلافی نباشد.
دادگاه حقوقی: اگر میان شرکا اختلاف وجود داشته باشد یا ملک در اداره ثبت قابل افراز نباشد.
◾️ مراحل افراز ملک مشاع
۱. تقدیم درخواست: مالک یا وکیل او باید درخواست افراز را به اداره ثبت یا دادگاه ارائه دهد.
۲. بررسی مدارک: بررسی مالکیت و وضعیت ثبتی ملک
۳. اعزام کارشناس: جهت بررسی امکان تقسیم ملک
۴. صدور تصمیم: در صورت امکان افراز، نقشه و سهم هر شریک مشخص میشود.
◾️ مدارک لازم برای افراز
سند مالکیت یا بنچاق ملک
مدارک هویتی شرکا
نقشه تفکیکی (در صورت وجود)
پایان کار یا گواهی شهرداری (برای املاک شهری)
◾️ مشکلات رایج در افراز ملک مشاع
عدم امکان افراز: اگر تقسیم موجب کاهش ارزش ملک یا غیرقابل استفاده شدن آن شود
وجود حقوق ارتفاقی: مثل حق عبور یا حق مجری آب که مانع تقسیم میشود
اعتراض شرکا به افراز: امکان اعتراض به تصمیم اداره ثبت در دادگاه وجود دارد
وجود مستأجر یا در رهن بودن ملک: قبل از افراز باید تکلیف این موضوعات روشن شود
◾️ اعتراض به تصمیم افراز
اگر یکی از شرکا به تصمیم اداره ثبت در مورد نحوه افراز اعتراض داشته باشد، می‌تواند ظرف ۱۰ روز از ابلاغ به دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک اعتراض کند.
✔️ نتیجه‌گیری
افراز ملک مشاع فرآیندی حقوقی است که نیاز به آشنایی با قوانین و رویه‌های ثبت و دادگاه دارد. به دلیل پیچیدگی‌های این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم قبل از اقدام، با یک وکیل متخصص دعاوی ملکی مشورت کنید.
📌 **سوال شما:** آیا درباره‌ی اعتراض به تصمیم افراز یا تفاوت افراز و تفکیک نیاز به توضیح بیشتری دارید؟ در بخش نظرات برای ما بنویسید.
✅ سوالات متداول درباره افراز ملک مشاع
۱. افراز ملک مشاع یعنی چه؟
افراز یعنی تقسیم رسمی ملک مشترک بین شرکا به نحوی که سهم هر شریک مشخص شود.
۲. برای افراز ملک مشاع چه مدارکی لازم است؟
سند مالکیت، نقشه ملک، مشخصات شرکا و گواهی پرداخت عوارض شهرداری از مدارک مهم است.
۳. آیا همه املاک مشاع قابل افراز هستند؟
خیر، املاکی که غیرقابل تقسیم هستند، با حکم دادگاه به فروش می‌رسند.
۴. درخواست افراز را کجا باید ثبت کرد؟
ابتدا در اداره ثبت اسناد و املاک مطرح میشود و در صورت عدم امکان، دادگاه رسیدگی میکند.
۵. مشکلات رایج در افراز ملک چیست؟
وجود مخالف بین شرکا، اختلاف بر سر قیمتگذاری و مساحت، و مشکلات نقشهبرداری از موانع رایج هستند.
