قانون تملک آپارتمان‌ها
مصوب ۱۶/۱۲/۱۳۴۳ با آخرین اصلاحات و الحاقات تا تاریخ ۱۱/۰۳/۱۳۷۶
ماده ۱ مالکیت در آپارتمان‌های مختلف و محل‌های پیشه و سکنای یک ساختمان شامل دو قسمت است.
مالکیت قسمتهای اختصاصی و مالکیت قسمتهای مشترک.
ماده ۲ قسمتهای مشترک مذکور در این قانون عبارت از قسمت‌هایی از ساختمان است که حق استفاده از آن منحصر به یک یا چند آپارتمان یا محل پیشه مخصوص نبوده و به کلیه مالکین به نسبت قسمت اختصاصی آنها تعلق می‌گیرد به طور کلی قسمت‌هایی که برای استفاده اختصاصی تشخیص داده نشده است یا در اسناد مالکیت ملک اختصاصی یک یا چند نفر از مالکین تلقی نشده از قسمت‌ها مشترک محسوب می‌شود مگر آن که تعلق آن به قسمت معینی بر طبق عرف و عادت محل مورد تردید نباشد.
ماده ۳ حقوق هر مالک در قسمت اختصاصی و حصه او در قسمتهای مشترک غیر قابل تفکیک بوده و در صورت انتقال قسمت اختصاصی به هر صورتی که باشد، انتقال قسمت مشترک قهری خواهد بود.
ماده ۴ (اصلاحی به موجب ماده ۱ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) حقوق و تعهدات و همچنین سهم هر یک از مالکان قسمتهای اختصاصی از مخارج قسمتهای مشترک متناسب است با نسبت مساحت قسمت اختصاصی به مجموع مساحت قسمتهای اختصاصی تمام ساختمان به جز هزینه‌هایی که به دلیل عدم ارتباط با مساحت زیر بنا به نحو مساوی تقسیم خواهد شد ویا این که مالکان ترتیب دیگری را برای تقسیم حقوق و تعهدات و مخارج پیش‌بینی کرده باشند. پرداخت هزینه‌های مشترک اعم از این که ملک مورد استفاده قرار گیرد یا نگیرد الزامی است.
تبصره ۱ (الحاقی به موجب ماده ۱ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) مدیران مجموعه با رعایت مفاد این قانون، میزان سهم هر یک از مالکان یا استفادهکنندگان را تعیین می‌کند.
تبصره ۲ (الحاقی به موجب ماده ۱ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) در صورت موافقت مالکانی که دارای اکثریت مساحت زیر بنای اختصاصی ساختمان می‌باشند هزینه‌های مشترک بر اساس نرخ معینی که به تصویب مجمع عمومی ساختمان می‌رسد، حسب زیر بنای اختصاصی هر واحد، محاسبه می‌شود.
تبصره ۳ (الحاقی به موجب ماده ۱ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) چنانچه چگونگی استقرار حیاط ساختمان یا بالکن یا تراس مجموعه به گونه‌ای باشد که تنها از یک یا چند واحد مسکونی، امکان دسترسی به آن باشد، هزینه حفظ و نگهداری آن قسمت به عهده استفادهکننده یا استفادهکنندگان است.
ماده ۵ انواع شرکت‌های موضوع ماده ۲۰ قانون تجارت که به قصد ساختمان خانه و آپارتمان و محل کسب به منظور سکونت یا پیشه یا اجاره یا فروش تشکیل می‌شود از انجام سایر معاملات بازرگانی غیر مربوط به کارهای ساختمانی ممنوعند.
ماده ۶ چنانچه قراردادی بین مالکین یک ساختمان وجود نداشته باشد کلیه تصمیمات مربوط به اداره و امور مربوط به قسمتهای مشترک به اکثریت آراء مالکینی است که بیش از نصف مساحت تمام قسمتهای اختصاصی را مالک باشند.
تبصره نشانی مالکین برای ارسال کلیه دعوت‌نامه‌ها و اعلام تصمیمات مذکور در این قانون همان محل اختصاصی آنها در ساختمان است مگر این‌که مالک نشانی دیگری را در همان شهر برای این امر تعیین کرده باشد.
ماده ۷ هرگاه یک آپارتمان یا یک محل کسب دارای مالکین متعدد باشد مالکین یا قائم‌مقام قانونی آنها مکلفند یک نفر نماینده از طرف خود برای اجرای مقررات این قانون و پرداخت حصه مخارج مشترک تعیین و معرفی نمایند در صورتی که اشخاص مزبور به تکلیف فوق عمل نکنند رأی اکثریت بقیه مالکین نسبت به تمام معتبر خواهد بود مگر این که عده حاضر کمتر از ثلث مالکین باشد که در این صورت برای یک دفعه تجدید دعوت خواهد شد.
ماده ۸ در هر ساختمان مشمول مقررات این قانون در صورتی که عده مالکین بیش از سه نفر باشد مجمع عمومی مالکین مکلفند مدیر یا مدیرانی از بین خود یا از خارج انتخاب نمایند طرز انتخاب مدیر از طرف مالکین و وظایف و تعهدات مدیر و امور مربوط به مدت مدیریت و سایر موضوعات مربوطه در آیین‌نامه این قانون تعیین خواهد شد.
ماده ۹ هر یک از مالکین می‌تواند با رعایت مقررات این قانون و سایر مقررات ساختمانی عملیاتی را که برای استفاده بهتری از قسمت اختصاصی‌خود مفید می‌داند انجام دهد هیچ یک از مالکین حق ندارند بدون موافقت اکثریت سایر مالکین تغییراتی در محل یا شکل در یا سر در یا نمای خارجی در قسمت اختصاصی خود که در مرئی و منظر باشد بدهند.
ماده ۱۰ هرکس آپارتمانی را خریداری می‌نماید به نسبت مساحت قسمت اختصاصی خریداری خود در زمینی که ساختمان روی آن بنا شده یا اختصاص به ساختمان دارد مشاعاً سهیم می‌گردد مگر آن که مالکیت زمین مزبور به علت وقف یا خالصه بودن یا علل دیگر متعلق به غیر باشد که در این صورت باید اجور آن را به همان نسبت به پردازد مخارج مربوط به محافظت ملک و جلوگیری از انهدام و اداره و استفاده از اموال و قسمتهای مشترک و به طور کلی مخارجی که جنبه مشترک دارد ویا به علت طبع ساختمان یا تأسیسات آن اقتضا دارد یک جا انجام شود نیز باید به تناسب حصه هر مالک به ترتیبی که در آیین‌نامه ذکر خواهد شد پرداخت شود هر چند آن مالک از استفاده از آن چه که مخارج برای آن است صرف نظر نماید.
ماده ۱۰ مکرر (اصلاحی به موجب ماده واحده لایحه قانونی اصلاح قانون الحاق ماده ۱۰ مکرر و دو تبصره به قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۷/۰۳/۱۳۵۹) در صورت امتناع مالک یا استفادهکننده از پرداخت سهم خود از هزینه‌های مشترک از طرف مدیر یا هیئت مدیران وسیله اظهارنامه با ذکر مبلغ بدهی و صورت ریز آن مطالبه می‌شود.
هرگاه مالک یا استفادهکننده ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه سهم بدهی خود را نپردازد مدیر یا هیئت مدیران می‌توانند به تشخیص خود و با توجه به امکانات از دادن خدمات مشترک از قبیل شوفاژ، تهویه مطبوع، آب گرم، برق، گاز و غیره به او خودداری کنند و در صورتی‌که مالک ویا استفادهکننده همچنان اقدام به تصفیه حساب ننماید اداره ثبت محل وقوع آپارتمان به تقاضای مدیر یا هیئت مدیران برای وصول وجه مزبور بر طبق اظهارنامه ابلاغ شده اجرائیه صادر خواهد کرد. عملیات اجرائی وفق مقررات اجرای اسناد رسمی صورت خواهد گرفت و در هرحال مدیر یا هیئت مدیران موظف می‌باشند که به محض وصول وجوه مورد مطالبه یا ارائه دستور موقت دادگاه نسبت به برقراری مجدد خدمات مشترک فوراً اقدام نمایند.
تبصره ۱ (الحاقی به موجب ماده ۲ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) در صورتی که عدم ارائه خدمات مشترک ممکن یا مؤثر نباشد، مدیر یا مدیران مجموعه می‌توانند به مراجع قضایی شکایت کنند، دادگاه‌ها موظفند این گونه شکایات را خارج از نوبت رسیدگی و واحد بدهکار را از دریافت خدمات دولتی که به مجموعه ارائه می‌شود محروم کنند و تا دو برابر مبلغ بدهی به نفع مجموعه جریمه نمایند.
استفاده مجدد از خدمات موکول به پرداخت هزینه‌های معوق واحد مربوط بنا به گواهی مدیر یا مدیران و یا به حکم دادگاه و نیز هزینه مربوط به استفاده مجدد خواهد بود.
تبصره ۲ (اصلاحی به موجب ماده ۲ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) رونوشت مدارک مثبت سمت مدیر یا هیئت مدیران و صورت ریز سهم مال یا استفادهکننده از هزینه‌های مشترک و رونوشت اظهارنامه ابلاغ شده به مالک یا استفادهکننده باید ضمیمه تقاضانامه صدور اجرائیه گردد.
تبصره ۳ (اصلاحی به موجب ماده ۲ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) نظر مدیر یا هیئت مدیران ظرف ده روز پس از ابلاغ اظهارنامه به مالک در دادگاه نخستین محل وقوع آپارتمان قابل اعتراض است، دادگاه خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی به موضوع رسیدگی و رأی می‌دهد این رأی قطعی است در مواردی که طبق ماده فوق تصمیم به قطع خدمات مشترک اتخاذ شده و رسیدگی سریع به اعتراض ممکن نباشد دادگاه به محض وصول اعتراض اگر دلایل را قوی تشخیص دهد دستور متوقف گذاردن تصمیم قطع خدمات مشترک را تا صدور رأی خواهد داد.
تبصره ۴ (اصلاحی به موجب ماده ۲ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) مقررات قانون تملک آپارتمان در خصوص نحوه اداره و وصول هزینه‌های مشترک مربوط به حفظ و نگاه‌داری اعیانات و تأسیسات اختصاصی و اشتراکی در مورد شهرک‌ها و مجمتع‌های مسکونی که فاقد شهرداری می‌باشند قابل اجرا و اعمال می‌باشد.
نحوه تشخیص هزینه‌ها و ترتیب پرداخت آن را اساسنامه سازمان مالکان تعیین خواهد کرد.
تبصره ۵ (اصلاحی به موجب ماده ۲ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) در صورتی که مالک یا استفادهکننده مجدداً و مکرراً در دادگاه محکوم به پرداخت هزینه‌های مشترک گردد علاوه بر سایر پرداختی‌ها مکلف به پرداخت مبلغی معادل مبلغ محکوم‌بها به عنوان جریمه می‌باشد.
ماده ۱۱ دولت مکلف است ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون آیین‌نامه‌های اجرایی آن را تهیه و بعد از تصویب هیأت وزیران به مورد اجرا بگذارد.
دولت مأمور اجرای این قانون است.
ماده ۱۲ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) دفاتر اسناد رسمی موظف می‌باشند در هنگام تنظیم هر نوع سند انتقال، اجاره، رهن، صلح، هبه و غیره گواهی مربوط به تسویه حساب هزینه‌های مشترک را که به تایید مدیر یا مدیران ساختمان رسیده باشد از مالک یا قائم‌مقام او مطالبه نمایند ویا با موافقت مدیر یا مدیران تعهد منتقل‌الیه را به پرداخت بدهی‌های معوق مالک نسبت به هزینه‌های موضوع این قانون در سند تنظیمی قید نمایند.
ماده ۱۳ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) در صورتی که به تشخیص سه نفر از کارشناسان رسمی دادگستری عمر مفید ساختمان به پایان رسیده ویا به هر دلیل دیگری ساختمان دچار فرسودگی کلی شده باشد و بیم خطر یا ضرر مالی و جانی برود و اقلیت مالکان قسمتهای اختصاصی در تجدید بنای آن موافق نباشند، آن دسته از مالکان که قصد بازسازی مجموعه را دارند، می‌توانند براساس حکم دادگاه، با تأمین مسکن استیجاری مناسب برای مالک یا مالکان که از همکاری خودداری می‌ورزند نسبت به تجدید بنای مجموعه اقدام نمایند و پس از اتمام عملیات بازسازی و تعیین سهم هر یک از مالکان از بنا و هزینه‌های انجام شده، سهم مالک یا مالکان یاد شده را به اضافه اجوری که برای مسکن اجاری ایشان پرداخت شده است از اموال آنها از جمله همان واحد استیفا کنند. در صورت عدم توافق در انتخاب کارشناسان، وزارت مسکن و شهرسازی با درخواست مدیر یا هیأت مدیره اقدام به انتخاب کارشناسان یاد شده خواهد کرد.
تبصره ۱ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) مدیر یا مدیران مجموعه به نمایندگی از طرف مالکان می‌توانند اقدامات موضوع این ماده را انجام دهند.
تبصره ۲ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) چنانچه مالک خودداری کننده از همکاری اقدام به تخلیه واحد متعلق به خود به منظور تجدید بنا نکند، حسب درخواست مدیر یا مدیران مجموعه، رئیس دادگستری یا رئیس مجتمع قضایی محل با احراز تأمین مسکن مناسب برای وی توسط سایر مالکان، دستور تخلیه آپارتمان یاد شده را صادر خواهد کرد.
ماده ۱۴ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) مدیر یا مدیران مکلفند تمام بنا را به عنوان یک واحد در مقابل آتش‌سوزی بیمه نمایند. سهم هر یک از مالکان به تناسب سطح زیربنای اختصاصی آنها وسیله مدیر یا مدیران تعیین و از شرکاء اخذ و به بیمه‌گر پرداخت خواهد شد. در صورت عدم اقدام و بروز آتش‌سوزی مدیر یا مدیران مسئول جبران خسارات وارده می‌باشند.
ماده ۱۵ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون اصلاح قانون تملک آپارتمان‌ها مصوب ۱۱/۰۳/۱۳۷۶) ثبت اساسنامه موضوع این قانون الزامی نیست.
قانون بالا مشتمل بر یازده ماده و یک تبصره که در تاریخ دوم دی ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس سنا رسیده بود در جلسه روز یکشنبه شانزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی
آیین‌نامه اجرائی قانون تملک آپارتمان‌ها
مصوب ۰۸/۰۲/۱۳۴۷ با اصلاحات و الحاقات تا تاریخ ۳۰/۰۱/۱۳۷۱
شماره ۴/۵۳۴
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۰۸/۰۲/۱۳۴۷ بنا به پیشنهاد شماره ۹۴ مورخ ۱۹/۰۱/۱۳۴۷ وزارت آبادانی و مسکن و در اجرای قانون تملک آپارتمان‌ها آیین‌نامه اجرائی قانون تملک آپارتمان‌ها را به شرح پیوست تصویب نمودند.
بخش اول - قسمتهای مختلف ساختمان
فصل اول - قسمتهای اختصاصی
ماده ۱ قسمت‌هایی از بنا اختصاصی تلقی می‌شود که عرفاً برای استفاده انحصاری شریک ملک معین یا قائم‌مقام او تخصیص یافته باشد.
ماده ۲ علاوه بر ثبت اراضی زیربنا و محوطه باغ‌ها و پارک‌های متعلقه برای مالکیت قسمتهای اختصاصی نیز باید به طور مجزا سند مالکیت صادر شود، مشخصات کامل قسمت اختصاصی از لحاظ حدود طبقه، شماره، مساحت، قسمتهای وابسته، ارزش و غیره باید در سند قید گردد.
فصل دوم - قسمتهای مشترک
ماده ۳ قسمت‌هایی از ساختمان و اراضی و متعلقات آنها که به طور مستقیم ویا غیرمستقیم مورد استفاده تمام شرکاء می‌باشد قسمتهای مشترک محسوب می‌گردد و نمی‌توان حق انحصاری بر آنها قائل شد.
تبصره گذاردن میز و صندلی و هر نوع اشیاء دیگر و همچنین نگاه‌داری حیوانات در قسمتهای مشترک ممنوع است.
قسمتهای مشترک در ملکیت مشاع تمام شرکاء ملک است، هر چند که در قسمتهای اختصاصی واقع شده باشد ویا از آن قسمت عبور نماید.
ماده ۴ قسمتهای مشترک مذکور در ماده ۲ قانون تملک آپارتمان‌ها عبارت از:
الف. زمین زیربنا خواه متصل به بنا باشد یا بنا به وسیله پایه روی آن قرار گرفته باشد؛
ب. تأسیسات قسمتهای مشترک از قبیل چاه آب و پمپ، منبع آب مرکز حرارت و تهویه، رختشویخانه، تابلوهای برق، کنتورها، تلفن مرکزی انبار عمومی ساختمان، اطاق سرایدار در هر قسمت بنا که واقع باشد، دستگاه آسانسور و محل آن، چاه‌های فاضلاب لوله‌ها از قبیل (لوله‌های فاضلاب، آب، برق، تلفن، حرارت مرکزی، تهویه مطبوع، گاز، نفت، هواکش‌ها، لوله‌های بخاری) گذرگاه‌های زباله و محل جمع‌آوری آن و غیره؛
پ. اسکلت ساختمان؛
تبصره جدارهای فاضل بین قسمتهای اختصاصی مشترک بین آن قسمت‌ها است مشروط بر این که جزء اسکلت ساختمان نباشد.
ت. درها و پنجره‌ها - راهروها - پله‌ها - پاگردها - که خارج از قسمت های اختصاصی قرار گرفته‌اند؛
ث. تأسیسات مربوط به راه پله از قبیل وسایل تأمین‌کننده روشنائی، تلفن و وسایل اخبار و همچنین تأسیسات مربوط به آنها به استثنای تلفن‌های اختصاصی، شیرهای آتش‌نشانی، آسانسور و محل آن، محل اختتام پله و ورود به بام و پله‌های ایمنی؛
ج. بام و کلیه تأسیساتی که برای استفاده عموم شرکاء ویا حفظ بنا در آن احداث گردیده است؛
ح. نمای خارجی ساختمان؛
خ. محوطه ساختمان، باغ‌ها و پارک‌ها که جنبه استفاده عمومی دارد و در سند اختصاصی نیز ثبت نشده باشد؛
بخش دوم - اداره امور ساختمان
فصل اول - مجمع عمومی
طرز انتخاب و وظایف و تعهدات مدیر
ماده ۵ در صورتی که تعداد مالکین از سه نفر تجاوز کند مجمع عمومی مالکین تشکیل می‌شود.
ماده ۶ (اصلاحی مصوب ۳۰/۰۱/۱۳۷۱) زمان تشکیل مجمع عمومی مالکین اعم از عادی یا فوق‌العاده در مواردی که توافق‌نامه‌ای بین مالکین تنظیم نشده است به موجب اکثریت مطلق آرای مالکینی خواهد بود که بیش از نصف مساحت تمام قسمتهای اختصاصی را مالک باشند و در صورت عدم حصول اکثریت مزبور، زمان تشکیل مجمع عمومی با تصمیم حداقل سه نفر از مالکین تعیین خواهد شد.
ماده ۷ در اولین جلسه مجمع عمومی ابتدا رئیس مجمع عمومی تعیین خواهد شد و سپس در همان جلسه مدیر یا مدیرانی از بین مالکین ویا اشخاصی خارج انتخاب می‌شود. مجمع عمومی مالکین باید لااقل هر سال یک بار تشکیل شود.
ماده ۸ برای رسمیت مجمع حضور مالکین بیش از نصف مساحت تمام قسمتهای اختصاصی با نماینده آنان ضروری است.
تبصره در صورت عدم حصول اکثریت مندرج در این ماده جلسه برای پانزده روز بعد تجدید خواهد شد، هرگاه در این جلسه هم اکثریت لازم حاصل نگردید جلسه برای پانزده روز بعد تجدید و تصمیمات جلسه اخیر با تصویب اکثریت عده حاضر معتبر است.
ماده ۹ کسی که به عنوان نماینده یکی از شرکاء تعیین‌شده باید قبل از تشکیل جلسه مجمع عمومی وکالت‌نامه معتبر خود را به مدیر یا مدیران ارائه نماید.
تبصره در صورتی که مالک قسمت اختصاصی شخصیت حقوقی باشد نماینده آن طبق قوانین مربوط به شخصیت‌های حقوقی معرفی خواهد شد.
ماده ۱۰ هرگاه چند نفر مالک یک قسمت اختصاصی باشند باید طبق ماده ۷ قانون تملک آپارتمان‌ها از طرف خود یک نفر را برای شرکت در مجمع عمومی انتخاب و معرفی نمایند.
ماده ۱۱ مجمع عمومی شرکاء دارای وظایف و اختیارات زیر می‌باشد.
الف. تعیین رئیس مجمع عمومی؛
ب. انتخاب مدیر یا مدیران و رسیدگی اعمال آنها؛
پ. اتخاذ تصمیم نسبت به اداره امور ساختمان؛
ت. تصویب گزارش مربوط به درآمد و هزینه‌های سالانه؛
ث. اتخاذ تصمیم در ایجاد اندوخته برای امور مربوط به حفظ و نگاه‌داری و تعمیر بنا؛
ج. تفویض اختیار به مدیر یا مدیران به منظور انعقاد قراردادهای لازم برای اداره ساختمان؛
ماده ۱۲ کلیه تصمیمات مجمع عمومی شرکاء باید در صورت‌جلسه نوشته شود و به وسیله مدیر یا مدیران نگهداری شود.
تبصره (اصلاحی مصوب ۳۰/۰۱/۱۳۷۱) تصمیمات متخذه مجمع باید ظرف ده روز به وسیله مدیر یا مدیران به شرکاء غایب اطلاع داده شود.
ماده ۱۳ تصمیمات مجمع عمومی بر طبق ماده ۶ قانون برای کلیه شرکاء الزام‌آور است.
فصل دوم - اختیارات و وظایف مدیر یا مدیران
ماده ۱۴ مدیر یا مدیران مسئول حفظ و اداره ساختمان و اجرای تصمیمات مجمع عمومی می‌باشند.
ماده ۱۵ (اصلاحی مصوب ۲۸/۱۰/۱۳۵۳) تعداد مدیران باید فرد باشد و مدت مأموریت مدیر یا مدیران دو سال است ولی مجمع عمومی می‌تواند این مدت را اضافه کند و انتخاب مجدد مدیر یا مدیران بلامانع خواهد بود.
ماده ۱۶ در صورت استعفاء، فوت عزل یا حجر مدیر یا مدیران قبل از انقضاء مدت مجمع عمومی فوق‌العاده به منظور انتخاب جانشین تشکیل خواهد شد.
تبصره ۱ (الحاقی مصوب ۲۸/۱۰/۱۳۵۳) در صورتی که سه نفر یا بیشتر از اعضای هیئت مدیره به جهات فوق از هیئت مدیره خارج شوند مجمع عمومی فوق‌العاده باید به منظور تجدید انتخاب هیئت مدیره تشکیل گردد.
تبصره ۲ (به موجب بند ۱ اصلاح آیین‌نامه اجرائی قانون تملک آپارتمان‌ها به شماره ۱۷۴۸/ت۴۳هـ مصوب ۳۰/۰۱/۱۳۷۱ حذف شده است)
ماده ۱۷ تصمیمات مدیران با اکثریت آراء معتبر است.
ماده ۱۸ مجمع عمومی یک نفر از مدیران را به عنوان خزانه‌دار تعیین می‌نماید خزانه‌دار دفتر ثبت درآمد و هزینه خواهد داشت که به پیوست قبوض و اسناد مربوطه برای تصویب ترازنامه به مجمع عمومی تسلیم و ارائه خواهد داد.
ماده ۱۹ مدیر یا مدیران امین شرکاء بوده و نمی‌توانند فرد دیگر را به جای خود انتخاب نمایند.
ماده ۲۰ مدیر یا مدیران مکلفند تمام بنا را به عنوان یک واحد در مقابل آتش‌سوزی بیمه نمایند.
سهم هر شریک از حق بیمه با توجه به ماده ۴ قانون به وسیله مدیر تعیین و از شرکاء اخذ و به بیمه‌گر پرداخت خواهد شد.
ماده ۲۱ مدیر یا مدیران مکلفند میزان هزینه‌های مستمر و مخارج متعلق به هر شریک و نحوه پرداخت آن را قبل یا بعد از پرداخت هزینه به وسیله نامه سفارشی به نشانی قسمت اختصاصی یا نشانی تعیین‌شده از طرف شریک به او اعلام نمایند.
ماده ۲۲ در کلیه ساختمان‌های مشمول قانون تملک آپارتمان‌ها که پیش از (ده) ۱۰ آپارتمان داشته باشد مدیر یا مدیران مکلفند برای حفظ و نگاه‌داری و همچنین تنظیف قسمتهای مشترک و انجام سایر امور مورد نیاز بنا دربانی استخدام نمایند.
فصل سوم - هزینه‌های مشترک
ماده ۲۳ (اصلاحی مصوب ۱۷/۰۳/۱۳۵۹) شرکاء ساختمان موظفند در پرداخت هزینه‌های مستمر و هزینه‌هایی که برای حفظ و نگاه‌داری قسمتهای مشترک بنا مصرف می‌شود طبق مقررات زیر مشارکت نمایند:
در صورتی که مالکین ترتیب دیگری برای پرداخت هزینه‌های مشترک پیش‌بینی نکرده باشند سهم هر یک از مالکین یا استفادهکنندگان از هزینه‌های مشترک آن قسمت که ارتباط با مساحت زیربنای قسمت اختصاصی دارد از قبیل آب، گازو‌ئیل، اسفالت پشت بام و غیره به ترتیب مقرر در ماده ۴ قانون تملک آپارتمان‌ها و سایر مخارج که ارتباطی به میزان مساحت زیربنا ندارد از قبیل هزینه‌های مربوط به سرایدار، نگهبان، متصدی آسانسور، هزینه نگاه‌داری تاسیسات، باغبان، تزئینات قسمتهای مشترک و غیره به طور مساوی بین مالکین یا استفادهکنندگان تقسیم می‌گردد. تعیین سهم هر یک از مالکین یا استفادهکنندگان با مدیر یا مدیران می‌باشد.
تبصره چنانچه به موجب اجاره‌نامه یا قرارداد خصوصی هزینه‌های مشترک به عهده مالک باشد و مالک از پرداخت آن استنکاف نماید مستا‌جر می‌تواند از محل مال‌الاجاره هزینه‌های مزبور را پرداخت کند و در صورتی که پرداخت هزینه‌های جاری مشترک به عهده استفادهکننده باشد و از پرداخت استنکاف کند مدیر یا مدیران می‌توانند علاوه بر مراجعه به استفادهکننده به مالک اصلی نیز مراجعه نمایند.
ماده ۲۴ (اصلاحی مصوب ۳۰/۰۱/۱۳۷۱) هر یک از شرکاء که در مورد سهمیه با میزان هزینه مربوط به سهم خود معترض باشد می‌تواند به مدیر مراجعه و تقاضای رسیدگی نسبت به موضوع را بنماید در صورت عدم رسیدگی یا رد اعتراض شریک می‌تواند به مراجع صلاحیت‌دار قضایی مراجعه کند.
ماده ۲۵ هزینه‌های مشترک عبارتست از:
الف. هزینه‌های لازم برای استفاده حفظ و نگاه‌داری عادی ساختمان و تأسیسات و تجهیزات مربوطه؛
ب. هزینه‌های اداری و حق‌الزحمه مدیر یا مدیران؛
فصل چهارم - حفظ و نگاه‌داری تعمیر بنا
ماده ۲۶ در صورتی که بین شرکاء توافق شده باشد که هزینه‌های نگاه‌داری یک قسمت از بنا یا هزینه نگاه‌داری و عملیات یک جزء از تأسیسات فقط به عهده بعضی از شرکاء باشد فقط همین شرکاء ملزم به انجام آن بوده و در تصمیمات مربوط به این هزینه‌ها تعیین تکلیف خواهند نمود.
ماده ۲۷ مدیر یا مدیران به ترتیبی که مجمع عمومی تصویب می‌کند به منظور تأمین هزینه‌های ضروری و فوری وجوهی به عنوان تنخواهگردان از شرکاء دریافت دارند.
دستورالعمل تفکیک آپارتمان‌ها
مصوب ۲۰/۰۵/۱۳۸۲
شماره ۱۴۲۱۹/۴۱/۱
رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
به منظور ایجاد وحدت رویه در تفکیک آپارتمان‌ها در کلیه واحدهای ثبتی دستورالعمل تفکیک آپارتمان‌ها در ۳۰ بند جهت ابلاغ به واحدهای ثبتی تابعه آن استان به پیوست ارسال می‌گردد.
آن چه باید توجه داشت این است که این ضوابط هنگامی کارساز و ثمربخش خواهد بود که آقایان مدیران کل استان‌ها برنحوه اجرای آن نظارت مستمر و دقیق اعمال نمایند.
امید است با رعایت کامل نکات ذیل و اجرای کامل دستورالعمل صادره مشکلات و موانع موجود در امر تفکیک آپارتمان‌ها مرتفع گردد:
۱- پذیرش درخواست تفکیک از طریق دفاتر اسناد رسمی همراه با گواهی مصدق شده پایان کار به وسیله مالک یا قائم‌مقام وی تسلیم رئیس واحد ثبتی یا مسئول مربوطه می‌شود. افراد غیرصالح حق تسلیم درخواست را ندارند.
۲- متصدی دفتر اوقات که با مسئولیت رئیس واحد ثبتی از بین کارمندان شاغل و مجرب و مورد اعتماد تعیین می‌گردد مکلف است با رعایت دقیق نوبت و مراعات کامل حق تقدم پس از تعیین وقت بازدید و ثبت آن در دفتر فیش مربوطه را صادر و به متقاضی تسلیم نماید.
۳- ضوابط تفکیک آپارتمان‌ها به ویژه رئوس آن و همچنین مدارک لازم برای امر تفکیک آپارتمان به نحوی که برای مراجعین قابل درک باشد اجماعاً از طریق تابلو اعلانات واحد ثبتی به آگاهی مراجعین برسد و رعایت نوبت براساس زمان مراجعه مردم جزء اصول مسلم قرار گیرد.
۴- متصدی دفتر اوقات یک روز قبل از موعد تعیین‌شده پرونده‌ها را از بایگانی اخذ به ضمیمه درخواست‌های واصله نزد مسئول اداره ارسال می‌دارد تا با توجه به نوبت و متناسب با حجم کار نسبت به تعیین نماینده و نقشه‌بردار اقدام و پرونده‌ها را ارجاع دهد و نام و نام‌خانوادگی و سمت متصدیان اقدام را در دفتر اوقات منعکس نماید.
۵- متصدی تعیین وقت هنگام بررسی تقاضا با توجه به تعداد واحدهای مسکونی و اداری و تجاری قید شده در پایان کار حتی‌المقدور تعداد پرونده متناسب برای یک روزکاری در نظر بگیرد که انجام نقشه‌برداری آنها میسر باشد و با توجه به مشکل ایاب و ذهاب و امر ترافیک به ویژه در کلان‌شهرها موجب مراجعه مجدد مراجعین، نمایندگان و نقشه‌برداران به محل نگردد.
۶- نماینده و نقشه‌بردار پس از بازدید از محل وقوع ساختمان و تطبیق محدوده پلاک ثبتی و گواهی پایان کار صادره با وضع موجود محل چنانچه مانعی برای انجام تقاضا نباشد نسبت به نقشه‌برداری ساختمان در همان روز اقدام نماید. در صورتی که به دلیل کثرت واحدهای آپارتمانی نیاز به زمان بیشتری باشد مراتب را ضمن تهیه گزارش با ذکر مقدار کاری که انجام شده و مدت زمانی که برای انجام بقیه کار لازم است به مسئول واحد ثبتی اعلام نماید مسئول اداره چنانچه گزارش را کافی دانست و تایید کند اجازه ادامه کار را برای یک یا روزهای بعد صادر خواهد نمود.
۷- نماینده یا نقشه‌بردار ثبت حق ندارد به هیچ علتی موجب بایگانی شدن پرونده قبل از ختم عملیات تفکیکی گردد مگر این که گزارش کار را تهیه و تسلیم نموده مسئول اداره دستور کتبی دایر بر بایگانی نمودن پرونده را صادر نماید وبایگانی شدن پرونده به دلایل غیر موجه مسئولیت شدید خواهد بود.
۸- همکاران نقشه‌بردار باید در موقع برداشت و تعیین طول ابعاد مفروزات ساختمان نهایت دقت را در اندازه‌گیری‌ها نموده به ویژه از لحاظ محاسبه مساحت از هرگونه بی‌دقتی و مسامحه در این مورد که موجب تضییع حق مالک یا مالکین آپارتمان‌ها ویا خریداران بعدی خواهد شد، پرهیز نمایند. مسئولین واحدهای ثبتی در این مورد مسئولیت مستقیم داشته و در صورت مشاهده این گونه تخلفات باید بدون هیچ گونه اغماض ضمن معرفی مختلف یا متخلفین مراتب را گزارش نماید در غیر این صورت شخصاً مسئول خواهند بود.
دستورالعمل تفکیک آپارتمان‌ها
نظر به این که در ادارات ثبت برای تفکیک آپارتمان‌ها رویه واحدی معمول نمی‌باشد و عدم روش یکسان سبب گردیده که کارکنان و مجریان مختلفی را اعمال نمایند. ادامه این امر بعضاً موجب ابهام در تشخیص حقوق اشخاص می‌گردد، بدین لحاظ این دستورالعمل تهیه و تدوین گردید تا تفکیک آپارتمان‌ها هماهنگ و با رویه واحد به عمل آید. لذا مقتضی است منبعد ادارات ثبت اسناد و املاک با رعایت مقررات به ویژه قانون تملک آپارتمان‌ها و آیین‌نامه اجرائی آن به شرح زیر اقدام نمایند.
۱- در مقدمه صورت‌مجلس تفکیکی باید شماره پلاک اعم از فرعی و اصلی، بخش، نوع ملک، آدرس کامل محل وقوع ملک، شماره ثبت و صفحه دفتر املاک، شماره چاپی سند مالکیت، نام و نام‌خانوادگی مندرج در سند مالکیت ضمن تطبیق با دفتر املاک و در صورت انتقال رسمی، مشخصات آخرین خریدار و شماره سند انتقال قید شود.
در صورت عدم ثبت خلاصه معامله بدواً نسبت به ثبت آن اقدام شود.
۲- تفکیک آپارتمان‌ها براساس گواهی پایان‌کار آپارتمان‌ها انجام می‌گردد. در صورتی که گواهی مذکور با وضع محال منطبق باشد قید مدت اعتبار در گواهی و انقضای مدت آن مانع عملیات تفکیکی نخواهد بود.
۳- حدود ملک مطابق دفتر املاک و سند مالکیت ذکر و گواهی شود موارد تفکیک داخل در محدوده آن بوده و با گواهی پایان‌کار مطابقت دارد.
۴- قسمتهای اشتراکی با ذکر نوع و مساحت آنها و به دنبال آن قسمتهای اختصاصی با ذکر تعداد آنها به ترتیب اول آپارتمان‌ها دوم انباری‌ها سوم پارکینگ‌ها با حدود و مشخصات و مساحت و حقوق ارتفاقی تعریف گردد و تعداد کل آپارتمان‌های مجموعه آپارتمانی و تعداد آپارتمان‌های هر طبقه قید شود.
مشاعات نیاز به تعریف حدود ندارد، ولی مساحت و موقعیت مکانی آنها باید در نقشه منعکس و در صورت‌مجلس تفکیکی ذکر شود. حدود و موقعیت مکانی، جهات و مساحت مفروزات تعریف گردد.
۵- حیاط، حیاط خلوت، درز انقطاع، محل عبور کانال کولر و لوله بخاری داخل فضای آپارتمان جزء مشاعات محسوب است و مساحت آنها جزء مساحت آپارتمان اختصاصی محاسبه نمی‌شود و در بخش مشاعات ذکر می‌گردد.
۶- دیوار فاصل بناء مفروز با مشاعات جزء بنای مفروز محسوب می‌شود.
در ساختمان‌هایی که دیوار فاصل آنها طبق سوابق ثبتی مشترک است و بعداً در اثر تخریب و نوسازی هر ساختمان تبدیل به یک مجموعه از آپارتمان‌ها گردیده و برای هر مجموعه دیوار جداگانه احداث شده در صورت عدم دسترسی به مالک مجاور جهت اصلاح حد فاصل با احراز عدم تجاوز به یکدیگر و تضییع حق می‌توان فاصله مزبور را طبق وضع موجود با توضیح به این که سوابق یا سند مالکیت دیوار مشترک بوده تعریف نمود.
۷- هرگاه در گواهی پایان‌کار قید شود که مورد تفکیک دارای عقب‌نشینی است، هر چند زمان آن تعیین نشده باشد باید مقدار اصلاحی آتی مطابق گواهی پایان‌کار در نقشه ترسیمی منعکس و در صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت قید گردد.
۸- در مواردی که طول اضلاع و مساحت ملک مورد تفکیک به علت ایجاد پخ و عقب‌نشینی است، هر چند زمان آن تعیین نشده باشد باید مقدار اصلاحی آتی مطابق گواهی پایان‌کار در نقشه ترسیمی منعکس و در صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت قید گردد.
۹- در مواردی که طول اضلاع و مساحت ملک مورد تفکیک به علت ایجاد پخ و عقب‌نشینی و رعایت اصلاحی کمتر از طول اضلاع و مساحت مندرج در سند مالکیت باشد، بدواً موضوع درصورت‌مجلس تفکیکی توضیح داده شود، سپس صورت‌مجلس تفکیکی طبق وضع موجود با رعایت مقررات تنظیم گردد.
۱۰- هر چند امکان دسترسی تمام مالکین آپارتمان‌ها به بام و حیاط که جزء مشترکات می‌باشد ضروری است، لکن با توجه به این که ادارات ثبت اسناد و املاک طبق گواهی پایان‌کار صادره از شهرداری‌ها مبادرت به انجام تفکیک می‌نماید عدم دسترسی بعضی از آپارتمان‌ها به بام و حیاط مانع از تفکیک نمی‌باشد ولی باید موضوع اشتراک و عدم دسترسی در صورت‌مجلس تفکیکی توضیح داده شود و در موقع انتقال آپارتمان‌ها به خریداران تفهیم در اسناد انتقال و اسناد مالکیت ذکر گردد.
۱۱- راه‌پله‌ای که منحصراً مورد استفاده یک آپارتمان است چنانچه عملاً جزء محدوده آپارتمان باشد و محصور و درب آن در راه‌پله مشاعی باز شود به نحوی که بتوان حدود آن را جزء محدوده آپارتمان محسوب و تعریف نمود و در پروانه ساختمان و گواهی پایان‌کار مساحت آن جزء آپارتمان قید شده باشد، جزء آپارتمان است. در غیر این صورت جزء مشاعات محسوب می‌گردد.
۱۲- واحدی که در زیر پله احداث شده در صورتی می‌توان به عنوان واحد مستقل در صورت‌مجلس تفکیکی ذکر نموده که در گواهی پایان‌کار به عنوان یک واحد منظور شده باشد، در غیر این صورت پس از استعلام و تایید شهرداری می‌توان اقدام نمود.
۱۳- در آپارتمان‌های دوبلکس مساحت راه‌پله فی‌مابین قسمت تحتانی و فوقانی جزء تحتانی محاسبه گردد و نیاز با احتساب مساحت آن در طبقه فوقانی ندارد و حدود و مشخصات قسمتهای تحتانی و فوقانی باید جداگانه و جمعاً به عنوان یک واحد در صورت‌مجلس تفکیکی تعریف شود.
۱۴- تعداد انباری‌های ساختمان و جمع مساحت آنها باید مطابق گواهی پایان‌کار باشد. اختلاف مساحت انباری‌ها با یکدیگر مانع از تفکیک نیست، مگر این که در گواهی پایان‌کار مساحت هر انباری جداگانه قید شده باشد که در این صورت باید مفاد گواهی پایان‌کار رعایت شود.
بدیهی است انبار عمومی ساختمان موضوع ماده (۴) آیین‌نامه اجرائی قانون تملک آپارتمان‌ها از شمول این بند خارج و جزء مشترکات محسوب می‌شود.
۱۵- تعداد پارکینگ‌ها و محل استقرار آنها که به صورت مفروزی داخل ساختمان یا حیاط مشاعی می‌باشد باید با رعایت گواهی پایان‌کار در روی نقشه مشخص و مساحت و حدود آنها در صورت‌مجلس تفکیکی درج گردد و پارکینگ‌هایی که در یک امتداد و به دنبال هم واقع‌اند حق عبور از یکدیگر ذکر گردد و در صورتی که پارکینگ مفروز در حیاط مشاعی واقع است مساحت حیاط با کسر مساحت پارکینگ مفروزی محاسبه و در مشاعات ذکر شود و چنانچه تعداد پارکینگ‌ها برابر تعداد واحدهای تفکیک‌شده نباشد تعداد واحدهای بدون پارکینگ را در صورت‌مجلس تفکیکی قید تا هنگام تنظیم سند انتقال مراتب به خریدار تفهیم و در سند انتقال قید گردد.
۱۶- در صورت‌مجلس تفکیکی تصریح شود انباری و پارکینگ باید توام با آپارتمان مورد انتقال واقع شود و انتقال انباری و پارکینگ به تنهایی به افرادی غیر از مالکین مجموعه آپارتمان‌ها و نیز انتقال مشاعی پارکینگ به مالکین دو واحد یا بیشتر مجوزی ندارد و همچنین انتقال دو واحد پارکینگ یا بیشتر به مالک یا مالکین یک آپارتمان (به طوری که مالک یا مالکین یک واحد آپارتمان دارای پارکینگ متعدد و واحد دیگر فاقد پارکینگ شود) صحیح نیست.
۱۷- حدود بالکن مسقف که جزء واحد اختصاصی است داخل در محدود آپارتمان تعریف و مساحت آن ذکر گردد.
۱۸- بالکن غیر مسقف (تراس یا ایوان) که در فضای حیاط ویا شارع پیشرفتگی دارد اعم از این که در گواهی پایان‌کار هم منظور شده یا نشده باشد و راه دسترسی به آن برای سایر طبقات وجود ندارد و عرفاً هم جزء بنا است متعلق به آپارتمانی است که به آن متصل و دارای دسترسی است لکن نیاز به ذکر حدود در صورت‌مجلس تفکیکی ندارد و باید بعد از تعریف آپارتمان جمله به انضمام تراس یا بالکن غیرمسقف به مساحت …. متر مربع قید گردد.
۱۹- تراس‌هایی که راه عبور جداگانه دارد و سقف بام طیقه زیرین است و تاسیسات روی آن نصب است طبق گواهی پایان‌کار با مساحت در قسمت مشاعات ذکر شود.
۲۰- قسمت‌هایی که برای استفاده اختصاصی تشخیص داده نشده ویا در اسناد مالکیت ملک اختصاصی یک یا چند نفر از مالکین تلقی نشده از قسمتهای مشترک محسوب می‌شود مگر آن که تعلق آن به قسمت معینی بر طبق عرف و عادات محل مورد تردید نباشد بنابر این می‌توان حق استفاده از کف تراسی که سقف بام طبقه زیرین و متصل به طبقه فوقانی و راه دسترسی آن از طبقه مزبور است و فاقد نصب تاسیسات از قبیل کولر یا لوله بخاری و غیره می‌باشد و سایر مالکین آپارتمان‌ها هم به آن دسترسی ندارند به طبقه متصل که راه دسترسی به آن دارد اختصاص داد، لاکن این حق باید در قسمت مشاعات صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت طبقه مزبور با قید این که مالک طبقه متصل به تراس حق احداث بنا و تغییر وضعیت را ندارد مرقوم گردد.
۲۱- واحدهای تجاری که دارای بالکن داخلی در فضای خود می‌باشند، باید مساحت و موقعیت مکانی بالکن مذکور در صورت‌مجلس تفکیکی و ثبت دفتر املاک و سند مالکیت قید گردد.
قسمتهای متصل به آپارتمان‌هایی که اختصاص به آن آپارتمان دارد که با اختلاف سطح در محدوده آپارتمان دیگر قرار گرفته حسب مورد جزء محدوده آپارتمان محسوب می‌گردد.
۲۲- نیم‌طبقه‌ای که خارج از حدود آپارتمان واقع و طبق گواهی پایان‌کار از متعلقات آپارتمان است باید حدود و مساحت آن جداگانه در ذیل قسمت حدود آپارتمان مزبور در صورت‌مجلس تفکیکی و ثبت املاک و سند مالکیت تعریف گردد.
۲۳- قسمتی از فضای واحدی که دارای اختلاف ارتفاع با بقیه آن می‌باشد با قید مساحت و ارتفاع جزء مساحت آپارتمان محاسبه و حدود آن ضمن حدود آپارتمان تعریف گردد.
۲۴- در صورتی که در یک محدوده پروانه ساختمان نسبت به بلوک متعددی صادر شود و مالک یا مالکین یا ارائه پایان‌کار در خواست تفکیک بلوک احداث‌شده را بنماید، نظر به این که علاوه بر مشاعات موجود در بلوک احداث‌شده که اختصاص به بلوک مزبور دارد، مشترکات دیگری از قبیل فضای ورزشی و غیره در عرصه کل وجود دارد، باید در موقع تفکیک بلوک مزبور قدرالسهم هر یک از واحدهای تفکیکی را علاوه بر مشترکاتی که اختصاص به بلوک مزبور دارد، از مشترکاتی هم که در عرصه کل وجود دارد و همچنین موضوع تفکیک بلوک‌های بعدی و مفروزات و مشترکات آنها به شرح فوق‌الذکر در صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال قید گردد.
۲۵- تغییر وضع و اصلاح ثبت دفتر املاک حسب مورد فقط مستند به سند رسمی و یا آراء هیات نظارت انجام می‌شود.
۲۶- تغییر وضع در سطح خارجی انبار ویا پارکینگ و تغییر کاربری آنها و تبدیل به واحد جدید نیاز به ارائه گواهی پایان‌کار جدید منطبق با وضع موجود محل و موافقت رسمی کلیه مالکین دارد.
۲۷- تبدیل یک واحد آپارتمان یا مغازه به دو یا چند واحد آپارتمان یا مغازه نیاز به ارائه گواهی پایان کار جدید منطبق با وضع موجود محل و موافقت رسمی کلیه مالکین آپارتمان‌ها دارد.
۲۸- هرگاه تغییر وضعیت در اثر اضافه‌شدن یک یا چند طبقه در پشت‌بام یا در قسمت دیگر از مشاعات باشد با توجه به این که باید طبقه اضافه‌شده تفکیک و از طرف مالکین انتقال رسمی شود با درخواست مالکین ساختمان و ارائه گواهی پایان‌کار جدید، صورت‌مجلس تفکیکی تغییرات تنظیم و پس از دریافت هزینه تفکیک نسبت به واحد اضافه‌شده صورت‌مجلس مزبور جهت تنظیم سند انتقال با حضور و تایید کلیه مالکین ساختمان به دفتر اسناد رسمی ارسال گردد.
۲۹- در صورتی که قسمتی از محدوده مشاعات به یکی از مفروزات اضافه شود با ارائه گواهی پایان کار جدید درخواست مالکین صورت‌مجلس اصلاح حدود تنطیم ویا پرداخت هزینه تفکیک صورت‌مجلس مالکین صورت‌مجلس اصلاح حدود تنظیم ویا پرداخت هزینه تفکیک صورت‌مجلس مزبور جهت انتقال رسمی یا صلح حقوق از طرف کلیه مالکین نسبت به قسمت اضافه‌شده به قطعه مفروزی به دفتر اسناد رسمی ارسال گردد و چنانچه قطعه مفروزی که قسمت اضافی به آن الحاق گردیده منجر به صدور سند مالکیت شده باشد، موضوع در هیات نظارت اعلام تا پس از صدور رای اقدام مقتضی معمول گردد.
۳۰- چنانچه یک مجموعه آپارتمانی تخریب و از نو با تغییراتی بازسازی شود پس از ارائه پایان‌کار و درخواست مالک ویا مالکین باید صورت‌مجلس تفکیکی تنظیم و در مقدمه آن موضوع تفکیک و تعداد آپارتمان‌های قبلی و شماره ثبت و صفحه دفتر املاکی که آپارتمان‌های مزبور در آن ثبت شده چاپی اسناد مالکیت مربوطه تعریف گردد. سپس طبق بند یک این دستورالعمل صورت‌مجلس تفکیکی تنظیم و پس از وصول هزینه تفکیکی صورت‌مجلس مزبور جهت تنظیم تقسیم‌نامه رسمی بین مالکین ویا تنظیم سند انتقال به دفتر اسناد رسمی ارسال شود. در صورتی که تقسیم‌نامه رسمی بین مالکین تنظیم شود سردفتر باید تقسیم‌نامه را به ضمیمه اسناد مالکیت مربوطه به اداره ثبت ارسال تا پس از اخبار لازم و ثبت مفاد تقسیم‌نامه در صفحات دفتر املاک اسناد مالکیت مربوطه ابطال و براساس تقسیم‌نامه مزبور با رعایت مقررات سند مالکیت صادر گردد و هرگاه مجموعه بازسازی‌شده متعلق به یک مالک باشد یا مالکین بخواهند بدون تنظیم تقسیم‌نامه رسمی آپارتمان‌های احداثی را انتقال دهند سردفتر باید پس از توضیح لازم به شرح فوق در ستون نقل و انتقالات سند مالکیت آپارتمان‌های قبلی طبق مفاد صورت‌مجلس تفکیکی و با رعایت مقررات مبادرت به تنظیم سند انتقال نماید و خلاصه معامله را برای ثبت در دفتر املاک به اداره ثبت ارسال تا متصدی مربوطه با توجه به سوابق با اخبار لازم در صفحات دفتر املاک نسبت به ثبت خلاصه معامله طبق مقررات اقدام نماید.