قانون تملک آپارتمان‌ها
مصوب 16/12/1343 با آخرين اصلاحات و الحاقات تا تاريخ 11/03/1376
ماده 1 مالکيت در آپارتمان‌هاي مختلف و محل‌هاي پيشه و سکناي يک ساختمان شامل دو قسمت است.
مالکيت قسمتهاي اختصاصي و مالکيت قسمتهاي مشترک.
ماده 2 قسمتهاي مشترک مذکور در اين قانون عبارت از قسمت‌هايي از ساختمان است که حق استفاده از آن منحصر به يک يا چند آپارتمان يا محل پيشه مخصوص نبوده و به کليه مالکين به نسبت قسمت اختصاصي آنها تعلق مي‌گيرد به طور کلي قسمت‌هايي که براي استفاده اختصاصي تشخيص داده نشده است يا در اسناد مالکيت ملک اختصاصي يک يا چند نفر از مالکين تلقي نشده از قسمت‌ها مشترک محسوب مي‌شود مگر آن که تعلق آن به قسمت معيني بر طبق عرف و عادت محل مورد ترديد نباشد.
ماده 3 حقوق هر مالک در قسمت اختصاصي و حصه او در قسمتهاي مشترک غير قابل تفکيک بوده و در صورت انتقال قسمت اختصاصي به هر صورتي که باشد، انتقال قسمت مشترک قهري خواهد بود.
ماده 4 (اصلاحي به موجب ماده 1 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) حقوق و تعهدات و همچنين سهم هر يک از مالکان قسمتهاي اختصاصي از مخارج قسمتهاي مشترک متناسب است با نسبت مساحت قسمت اختصاصي به مجموع مساحت قسمتهاي اختصاصي تمام ساختمان به جز هزينه‌هايي که به دليل عدم ارتباط با مساحت زير بنا به نحو مساوي تقسيم خواهد شد ويا اين که مالکان ترتيب ديگري را براي تقسيم حقوق و تعهدات و مخارج پيش‌بيني کرده باشند. پرداخت هزينه‌هاي مشترک اعم از اين که ملک مورد استفاده قرار گيرد يا نگيرد الزامي است.
تبصره 1 (الحاقی به موجب ماده 1 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) مديران مجموعه با رعايت مفاد اين قانون، ميزان سهم هر يک از مالکان يا استفاده‌‌کنندگان را تعيين مي‌کند.
تبصره 2 (الحاقی به موجب ماده 1 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) در صورت موافقت مالکاني که داراي اکثريت مساحت زير بناي اختصاصي ساختمان مي‌باشند هزينه‌هاي مشترک بر اساس نرخ معيني که به تصويب مجمع عمومي ساختمان مي‌رسد، حسب زير بناي اختصاصي هر واحد، محاسبه مي‌شود.
تبصره 3 (الحاقی به موجب ماده 1 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) چنانچه چگونگي استقرار حياط ساختمان يا بالکن يا تراس مجموعه به گونه‌اي باشد که تنها از يک يا چند واحد مسکوني، امکان دسترسي به آن باشد، هزينه حفظ و نگهداري آن قسمت به عهده استفادهکننده يا استفاده‌‌کنندگان است.
ماده 5 انواع شرکت‌هاي موضوع ماده 20 قانون تجارت که به قصد ساختمان خانه و آپارتمان و محل کسب به منظور سکونت يا پيشه يا اجاره يا فروش تشکيل مي‌شود از انجام ساير معاملات بازرگاني غير مربوط به کارهاي ساختماني ممنوعند.
ماده 6 چنانچه قراردادي بين مالکين يک ساختمان وجود نداشته باشد کليه تصميمات مربوط به اداره و امور مربوط به قسمتهاي مشترک به اکثريت آراء مالکيني است که بيش از نصف مساحت تمام قسمتهاي اختصاصي را مالک باشند.
تبصره نشاني مالکين براي ارسال کليه دعوت‌نامه‌ها و اعلام تصميمات مذکور در اين قانون همان محل اختصاصي آنها در ساختمان است مگر اين‌که مالک نشاني ديگري را در همان شهر براي اين امر تعيين کرده باشد.
ماده 7 هرگاه يک آپارتمان يا يک محل کسب داراي مالکين متعدد باشد مالکين يا قائم‌مقام قانوني آنها مکلفند يک نفر نماينده از طرف خود براي اجراي مقررات اين قانون و پرداخت حصه مخارج مشترک تعيين و معرفي نمايند در صورتي که اشخاص مزبور به تکليف فوق عمل نکنند رأي اکثريت بقيه مالکين نسبت به تمام معتبر خواهد بود مگر اين که عده حاضر کمتر از ثلث مالکين باشد که در اين صورت براي يک دفعه تجديد دعوت خواهد شد.
ماده 8 در هر ساختمان مشمول مقررات اين قانون در صورتي که عده مالکين بيش از سه نفر باشد مجمع عمومي مالکين مکلفند مدير يا مديراني از بين خود يا از خارج انتخاب نمايند طرز انتخاب مدير از طرف مالکين و وظايف و تعهدات مدير و امور مربوط به مدت مديريت و ساير موضوعات مربوطه در آيين‌نامه اين قانون تعيين خواهد شد.
ماده 9 هر يک از مالکين مي‌تواند با رعايت مقررات اين قانون و ساير مقررات ساختماني عملياتي را که براي استفاده بهتري از قسمت اختصاصي‌خود مفيد مي‌داند انجام دهد هيچ يک از مالکين حق ندارند بدون موافقت اکثريت ساير مالکين تغييراتي در محل يا شکل در يا سر در يا نماي خارجي در قسمت اختصاصي خود که در مرئي و منظر باشد بدهند.
ماده 10 هرکس آپارتماني را خريداري مي‌نمايد به نسبت مساحت قسمت اختصاصي خريداري خود در زميني که ساختمان روي آن بنا شده يا اختصاص به ساختمان دارد مشاعاً سهيم مي‌گردد مگر آن که مالکيت زمين مزبور به علت وقف يا خالصه بودن يا علل ديگر متعلق به غير باشد که در اين صورت بايد اجور آن را به همان نسبت به پردازد مخارج مربوط به محافظت ملک و جلوگيري از انهدام و اداره و استفاده از اموال و قسمتهاي مشترک و به طور کلي مخارجي که جنبه مشترک دارد ويا به علت طبع ساختمان يا تأسيسات آن اقتضا دارد يک جا انجام شود نيز بايد به تناسب حصه هر مالک به ترتيبي که در آيين‌نامه ذکر خواهد شد پرداخت شود هر چند آن مالک از استفاده از آن چه که مخارج براي آن است صرف نظر نمايد.
ماده 10 مکرر (اصلاحي به موجب ماده واحده لايحه قانوني اصلاح قانون الحاق ماده 10 مكرر و دو تبصره به قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 17/03/1359) در صورت امتناع مالک يا استفادهکننده از پرداخت سهم خود از هزينه‌هاي مشترک از طرف مدير يا هيئت مديران وسيله اظهارنامه با ذکر مبلغ بدهي و صورت ريز آن مطالبه مي‌شود.
هرگاه مالک يا استفادهکننده ظرف ده روز از تاريخ ابلاغ اظهارنامه سهم بدهي خود را نپردازد مدير يا هيئت مديران مي‌توانند به تشخيص خود و با توجه به امکانات از دادن خدمات مشترک از قبيل شوفاژ، تهويه مطبوع، آب گرم، برق، گاز و غيره به او خودداري کنند و در صورتي‌که مالک ويا استفادهکننده همچنان اقدام به تصفيه حساب ننمايد اداره ثبت محل وقوع آپارتمان به تقاضاي مدير يا هيئت مديران براي وصول وجه مزبور بر طبق اظهارنامه ابلاغ شده اجرائيه صادر خواهد کرد. عمليات اجرائي وفق مقررات اجراي اسناد رسمي صورت خواهد گرفت و در هرحال مدير يا هيئت مديران موظف مي‌باشند که به محض وصول وجوه مورد مطالبه يا ارائه دستور موقت دادگاه نسبت به برقراري مجدد خدمات مشترک فوراً اقدام نمايند.
تبصره 1 (الحاقي به موجب ماده 2 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) در صورتي که عدم ارائه خدمات مشترک ممکن يا مؤثر نباشد، مدير يا مديران مجموعه مي‌توانند به مراجع قضايي شکايت کنند، دادگاه‌ها موظفند اين گونه شکايات را خارج از نوبت رسيدگي و واحد بدهکار را از دريافت خدمات دولتي که به مجموعه ارائه مي‌شود محروم کنند و تا دو برابر مبلغ بدهي به نفع مجموعه جريمه نمايند.
استفاده مجدد از خدمات موکول به پرداخت هزينه‌هاي معوق واحد مربوط بنا به گواهي مدير يا مديران و يا به حکم دادگاه و نيز هزينه مربوط به استفاده مجدد خواهد بود.
تبصره 2 (اصلاحي به موجب ماده 2 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) رونوشت مدارک مثبت سمت مدير يا هيئت مديران و صورت ريز سهم مال يا استفادهکننده از هزينه‌هاي مشترک و رونوشت اظهارنامه ابلاغ شده به مالک يا استفادهکننده بايد ضميمه تقاضانامه صدور اجرائيه گردد.
تبصره 3 (اصلاحي به موجب ماده 2 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) نظر مدير يا هيئت مديران ظرف ده روز پس از ابلاغ اظهارنامه به مالک در دادگاه نخستين محل وقوع آپارتمان قابل اعتراض است، دادگاه خارج از نوبت و بدون رعايت تشريفات آیین دادرسی مدني به موضوع رسيدگي و رأي مي‌دهد اين رأي قطعي است در مواردي که طبق ماده فوق تصميم به قطع خدمات مشترک اتخاذ شده و رسيدگي سريع به اعتراض ممکن نباشد دادگاه به محض وصول اعتراض اگر دلایل را قوي تشخيص دهد دستور متوقف گذاردن تصميم قطع خدمات مشترک را تا صدور رأي خواهد داد.
تبصره 4 (اصلاحی به موجب ماده 2 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) مقررات قانون تملک آپارتمان در خصوص نحوه اداره و وصول هزينه‌هاي مشترک مربوط به حفظ و نگاه‌داري اعيانات و تأسيسات اختصاصي و اشتراکي در مورد شهرک‌ها و مجمتع‌هاي مسکوني که فاقد شهرداري مي‌باشند قابل اجرا و اعمال مي‌باشد.
نحوه تشخيص هزينه‌ها و ترتيب پرداخت آن را اساسنامه سازمان مالکان تعيين خواهد کرد.
تبصره 5 (اصلاحی به موجب ماده 2 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) در صورتي که مالک يا استفادهکننده مجدداً و مکرراً در دادگاه محکوم به پرداخت هزينه‌هاي مشترک گردد علاوه بر ساير پرداختي‌ها مکلف به پرداخت مبلغي معادل مبلغ محکوم‌بها به عنوان جريمه مي‌باشد.
ماده 11 دولت مکلف است ظرف سه ماه پس از تصويب اين قانون آيين‌نامه‌هاي اجرايي آن را تهيه و بعد از تصويب هيأت وزيران به مورد اجرا بگذارد.
دولت مأمور اجراي اين قانون است.
ماده 12 (الحاقي به موجب ماده 3 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) دفاتر اسناد رسمي موظف مي‌باشند در هنگام تنظيم هر نوع سند انتقال، اجاره، رهن، صلح، هبه و غيره گواهي مربوط به تسويه حساب هزينه‌هاي مشترک را که به تاييد مدير يا مديران ساختمان رسيده باشد از مالک يا قائم‌مقام او مطالبه نمايند ويا با موافقت مدير يا مديران تعهد منتقل‌اليه را به پرداخت بدهي‌هاي معوق مالک نسبت به هزينه‌هاي موضوع اين قانون در سند تنظيمي قيد نمايند.
ماده 13 (الحاقي به موجب ماده 3 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) در صورتي که به تشخيص سه نفر از کارشناسان رسمي دادگستري عمر مفيد ساختمان به پايان رسيده ويا به هر دليل ديگري ساختمان دچار فرسودگي کلي شده باشد و بيم خطر يا ضرر مالي و جاني برود و اقليت مالکان قسمتهاي اختصاصي در تجديد بناي آن موافق نباشند، آن دسته از مالکان که قصد بازسازي مجموعه را دارند، مي‌توانند براساس حکم دادگاه، با تأمين مسکن استيجاري مناسب براي مالک يا مالکان که از همکاري خودداري مي‌ورزند نسبت به تجديد بناي مجموعه اقدام نمايند و پس از اتمام عمليات بازسازي و تعيين سهم هر يک از مالکان از بنا و هزينه‌هاي انجام شده، سهم مالک يا مالکان ياد شده را به اضافه اجوري که براي مسکن اجاري ايشان پرداخت شده است از اموال آنها از جمله همان واحد استيفا کنند. در صورت عدم توافق در انتخاب کارشناسان، وزارت مسکن و شهرسازي با درخواست مدير يا هيأت مديره اقدام به انتخاب کارشناسان ياد شده خواهد کرد.
تبصره 1 (الحاقي به موجب ماده 3 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) مدير يا مديران مجموعه به نمايندگي از طرف مالکان مي‌توانند اقدامات موضوع اين ماده را انجام دهند.
تبصره 2 (الحاقي به موجب ماده 3 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) چنانچه مالک خودداري کننده از همکاري اقدام به تخليه واحد متعلق به خود به منظور تجديد بنا نکند، حسب درخواست مدير يا مديران مجموعه، رئيس دادگستري يا رئيس مجتمع قضايي محل با احراز تأمين مسکن مناسب براي وي توسط ساير مالکان، دستور تخليه آپارتمان ياد شده را صادر خواهد کرد.
ماده 14 (الحاقي به موجب ماده 3 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) مدير يا مديران مکلفند تمام بنا را به عنوان يک واحد در مقابل آتش‌سوزي بيمه نمايند. سهم هر يک از مالکان به تناسب سطح زيربناي اختصاصي آنها وسيله مدير يا مديران تعيين و از شرکاء اخذ و به بيمه‌گر پرداخت خواهد شد. در صورت عدم اقدام و بروز آتش‌سوزي مدير يا مديران مسئول جبران خسارات وارده مي‌باشند.
ماده 15 (الحاقي به موجب ماده 3 قانون اصلاح قانون تملك آپارتمان‌ها مصوب 11/03/1376) ثبت اساسنامه موضوع اين قانون الزامي نيست.
قانون بالا مشتمل بر يازده ماده و يک تبصره که در تاريخ دوم دي ماه يک هزار و سيصد و چهل و سه به تصويب مجلس سنا رسيده بود در جلسه روز يکشنبه شانزدهم اسفند ماه يک هزار و سيصد و چهل و سه به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد.
رييس مجلس شوراي ملي – مهندس عبدالله رياضي
آیین‌نامه اجرائي قانون تملك آپارتمان‌ها
مصوب 08/02/1347 با اصلاحات و الحاقات تا تاریخ 30/01/1371
شماره 4/534
هيئت وزيران در جلسه مورخ 08/02/1347 بنا به پيشنهاد شماره 94 مورخ 19/01/1347 وزارت آباداني و مسكن و در اجراي قانون تملك آپارتمان‌ها آیین‌نامه اجرائي قانون تملك آپارتمان‌ها را به شرح پيوست تصويب نمودند.
بخش اول - قسمتهاي مختلف ساختمان
فصل اول - قسمتهاي اختصاصي
ماده 1 قسمت‌هایي از بنا اختصاصي تلقي مي‌شود كه عرفاً براي استفاده انحصاري شريك ملك معين يا قائم‌مقام او تخصيص يافته باشد.
ماده 2 علاوه بر ثبت اراضي زيربنا و محوطه باغ‌ها و پارك‌هاي متعلقه براي مالكيت قسمتهاي اختصاصي نيز بايد به طور مجزا سند مالكيت صادر شود، مشخصات كامل قسمت اختصاصي از لحاظ حدود طبقه، شماره، مساحت، قسمتهاي وابسته، ارزش و غيره بايد در سند قيد گردد.
فصل دوم - قسمتهاي مشترك
ماده 3 قسمت‌هایي از ساختمان و اراضي و متعلقات آنها كه به طور مستقيم ويا غيرمستقيم مورد استفاده تمام شركاء مي‌باشد قسمتهاي مشترك محسوب مي‌گردد و نمي‌توان حق انحصاري بر آنها قائل شد.
تبصره گذاردن ميز و صندلي و هر نوع اشياء ديگر و همچنين نگاه‌داري حيوانات در قسمتهاي مشترك ممنوع است.
قسمتهاي مشترك در ملكيت مشاع تمام شركاء ملك است، هر چند كه در قسمتهاي اختصاصي واقع شده باشد ويا از آن قسمت عبور نمايد.
ماده 4 قسمتهاي مشترك مذكور در ماده 2 قانون تملك آپارتمان‌ها عبارت از:
الف. زمين زيربنا خواه متصل به بنا باشد يا بنا به وسيله پايه روي آن قرار گرفته باشد؛
ب. تأسيسات قسمتهاي مشترك از قبيل چاه آب و پمپ، منبع آب مركز حرارت و تهويه، رختشويخانه، تابلوهاي برق، كنتورها، تلفن مركزي انبار عمومي ساختمان، اطاق سرايدار در هر قسمت بنا كه واقع باشد، دستگاه آسانسور و محل آن، چاه‌هاي فاضلاب لوله‌ها از قبيل (لوله‌هاي فاضلاب، آب، برق، تلفن، حرارت مركزي، تهويه مطبوع، گاز، نفت، هواكش‌ها، لوله‌هاي بخاري) گذرگاه‌هاي زباله و محل جمع‌آوري آن و غيره؛
پ. اسكلت ساختمان؛
تبصره جدارهاي فاضل بين قسمتهاي اختصاصي مشترك بين آن قسمت‌ها است مشروط بر اين كه جزء اسكلت ساختمان نباشد.
ت. درها و پنجره‌ها - راهروها - پله‌ها - پاگردها - كه خارج از قسمت هاي اختصاصي قرار گرفته‌اند؛
ث. تأسيسات مربوط به راه پله از قبيل وسایل تأمين‌كننده روشنائي، تلفن و وسایل اخبار و همچنين تأسيسات مربوط به آنها به استثناي تلفن‌هاي اختصاصي، شيرهاي آتش‌نشاني، آسانسور و محل آن، محل اختتام پله و ورود به بام و پله‌هاي ايمني؛
ج. بام و كليه تأسيساتي كه براي استفاده عموم شركاء ويا حفظ بنا در آن احداث گرديده است؛
ح. نماي خارجي ساختمان؛
خ. محوطه ساختمان، باغ‌ها و پارك‌ها كه جنبه استفاده عمومي دارد و در سند اختصاصي نيز ثبت نشده باشد؛
بخش دوم - اداره امور ساختمان
فصل اول - مجمع عمومي
طرز انتخاب و وظایف و تعهدات مدير
ماده 5 در صورتي كه تعداد مالكين از سه نفر تجاوز كند مجمع عمومي مالكين تشكيل مي‌شود.
ماده 6 (اصلاحی مصوب 30/01/1371) زمان تشكيل مجمع عمومي مالكين اعم از عادي يا فوق‌العاده در مواردي كه توافق‌نامه‌اي بين مالكين تنظيم نشده است به موجب اكثريت مطلق آراي مالكيني خواهد بود كه بيش از نصف مساحت تمام قسمتهاي اختصاصي را مالك باشند و در صورت عدم حصول اكثريت مزبور، زمان تشكيل مجمع عمومي با تصميم حداقل سه نفر از مالكين تعيين خواهد شد.
ماده 7 در اولين جلسه مجمع عمومي ابتدا رئيس مجمع عمومي تعيين خواهد شد و سپس در همان جلسه مدير يا مديراني از بين مالكين ويا اشخاصي خارج انتخاب مي‌شود. مجمع عمومي مالكين بايد لااقل هر سال يك بار تشكيل شود.
ماده 8 براي رسميت مجمع حضور مالكين بيش از نصف مساحت تمام قسمتهاي اختصاصي با نماينده آنان ضروري است.
تبصره در صورت عدم حصول اكثريت مندرج در اين ماده جلسه براي پانزده روز بعد تجديد خواهد شد، هرگاه در اين جلسه هم اكثريت لازم حاصل نگرديد جلسه براي پانزده روز بعد تجديد و تصميمات جلسه اخير با تصويب اكثريت عده حاضر معتبر است.
ماده 9 كسي كه به عنوان نماينده يكي از شركاء تعيين‌شده بايد قبل از تشكيل جلسه مجمع عمومي وكالت‌نامه معتبر خود را به مدير يا مديران ارائه نمايد.
تبصره در صورتي كه مالك قسمت اختصاصي شخصيت حقوقي باشد نماينده آن طبق قوانين مربوط به شخصيت‌هاي حقوقي معرفي خواهد شد.
ماده 10 هرگاه چند نفر مالك يك قسمت اختصاصي باشند بايد طبق ماده 7 قانون تملك آپارتمان‌ها از طرف خود يك نفر را براي شركت در مجمع عمومي انتخاب و معرفي نمايند.
ماده 11 مجمع عمومي شركاء داراي وظايف و اختيارات زير مي‌باشد.
الف. تعيين رئيس مجمع عمومي؛
ب. انتخاب مدير يا مديران و رسيدگي اعمال آنها؛
پ. اتخاذ تصميم نسبت به اداره امور ساختمان؛
ت. تصويب گزارش مربوط به درآمد و هزينه‌هاي سالانه؛
ث. اتخاذ تصميم در ايجاد اندوخته براي امور مربوط به حفظ و نگاه‌داري و تعمير بنا؛
ج. تفويض اختيار به مدير يا مديران به منظور انعقاد قراردادهاي لازم براي اداره ساختمان؛
ماده 12 كليه تصميمات مجمع عمومي شركاء بايد در صورت‌جلسه نوشته شود و به وسيله مدير يا مديران نگهداري شود.
تبصره (اصلاحی مصوب 30/01/1371) تصميمات متخذه مجمع بايد ظرف ده روز به وسيله مدير يا مديران به شركاء غايب اطلاع داده شود.
ماده 13 تصميمات مجمع عمومي بر طبق ماده 6 قانون براي كليه شركاء الزام‌آور است.
فصل دوم - اختيارات و وظایف مدير يا مديران
ماده 14 مدير يا مديران مسئول حفظ و اداره ساختمان و اجراي تصميمات مجمع عمومي مي‌باشند.
ماده 15 (اصلاحی مصوب 28/10/1353) تعداد مديران بايد فرد باشد و مدت مأموريت مدير يا مديران دو سال است ولي مجمع عمومي مي‌تواند اين مدت را اضافه كند و انتخاب مجدد مدير يا مديران بلامانع خواهد بود.
ماده 16 در صورت استعفاء، فوت عزل يا حجر مدير يا مديران قبل از انقضاء مدت مجمع عمومي فوق‌العاده به منظور انتخاب جانشين تشكيل خواهد شد.
تبصره 1 (الحاقی مصوب 28/10/1353) در صورتي كه سه نفر يا بيشتر از اعضاي هيئت مديره به جهات فوق از هيئت مديره خارج شوند مجمع عمومي فوق‌العاده بايد به منظور تجديد انتخاب هيئت مديره تشكيل گردد.
تبصره 2 (به موجب بند 1 اصلاح آيين‌نامه اجرائي قانون تملك آپارتمان‌ها به شماره 1748/ت43هـ مصوب 30/01/1371 حذف شده است)
ماده 17 تصميمات مديران با اكثريت آراء معتبر است.
ماده 18 مجمع عمومي يك نفر از مديران را به عنوان خزانه‌دار تعيين مي‌نمايد خزانه‌دار دفتر ثبت درآمد و هزينه خواهد داشت كه به پيوست قبوض و اسناد مربوطه براي تصويب ترازنامه به مجمع عمومي تسليم و ارائه خواهد داد.
ماده 19 مدير يا مديران امين شركاء بوده و نمي‌توانند فرد ديگر را به جاي خود انتخاب نمايند.
ماده 20 مدير يا مديران مكلفند تمام بنا را به عنوان يك واحد در مقابل آتش‌سوزي بيمه نمايند.
سهم هر شريك از حق بيمه با توجه به ماده 4 قانون به وسيله مدير تعيين و از شركاء اخذ و به بيمه‌گر پرداخت خواهد شد.
ماده 21 مدير يا مديران مكلفند ميزان هزينه‌هاي مستمر و مخارج متعلق به هر شريك و نحوه پرداخت آن را قبل يا بعد از پرداخت هزينه به وسيله نامه سفارشي به نشاني قسمت اختصاصي يا نشاني تعيين‌شده از طرف شريك به او اعلام نمايند.
ماده 22 در كليه ساختمان‌هاي مشمول قانون تملك آپارتمان‌ها كه پيش از (ده) 10 آپارتمان داشته باشد مدير يا مديران مكلفند براي حفظ و نگاه‌داري و همچنين تنظيف قسمتهاي مشترك و انجام ساير امور مورد نياز بنا درباني استخدام نمايند.
فصل سوم - هزينه‌هاي مشترك
ماده 23 (اصلاحی مصوب 17/03/1359) شركاء ساختمان موظفند در پرداخت هزينه‌هاي مستمر و هزينه‌هایي كه براي حفظ و نگاه‌داري قسمتهاي مشترك بنا مصرف مي‌شود طبق مقررات زير مشاركت نمايند:
در صورتي كه مالكين ترتيب ديگري براي پرداخت هزينه‌هاي مشترك پيش‌بيني نكرده باشند سهم هر يك از مالكين يا استفاده‌كنندگان از هزينه‌هاي مشترك آن قسمت كه ارتباط با مساحت زيربناي قسمت اختصاصي دارد از قبيل آب، گازو‌ئيل، اسفالت پشت بام و غيره به ترتيب مقرر در ماده 4 قانون تملك آپارتمان‌ها و ساير مخارج كه ارتباطي به ميزان مساحت زيربنا ندارد از قبيل هزينه‌هاي مربوط به سرايدار، نگهبان، متصدي آسانسور، هزينه نگاه‌داري تاسيسات، باغبان، تزئينات قسمتهاي مشترك و غيره به طور مساوي بين مالكين يا استفاده‌كنندگان تقسيم مي‌گردد. تعيين سهم هر يك از مالكين يا استفاده‌كنندگان با مدير يا مديران مي‌باشد.
تبصره چنانچه به موجب اجاره‌نامه يا قرارداد خصوصي هزينه‌هاي مشترك به عهده مالك باشد و مالك از پرداخت آن استنكاف نمايد مستا‌جر مي‌تواند از محل مال‌الاجاره هزينه‌هاي مزبور را پرداخت كند و در صورتي كه پرداخت هزينه‌هاي جاري مشترك به عهده استفاده‌كننده باشد و از پرداخت استنكاف كند مدير يا مديران مي‌توانند علاوه بر مراجعه به استفاده‌كننده به مالك اصلي نيز مراجعه نمايند.
ماده 24 (اصلاحی مصوب 30/01/1371) هر يك از شركاء كه در مورد سهميه با ميزان هزينه مربوط به سهم خود معترض باشد مي‌تواند به مدير مراجعه و تقاضاي رسيدگي نسبت به موضوع را بنمايد در صورت عدم رسيدگي يا رد اعتراض شريك مي‌تواند به مراجع صلاحيت‌دار قضايي مراجعه كند.
ماده 25 هزينه‌هاي مشترك عبارتست از:
الف. هزينه‌هاي لازم براي استفاده حفظ و نگاه‌داري عادي ساختمان و تأسيسات و تجهيزات مربوطه؛
ب. هزينه‌هاي اداري و حق‌الزحمه مدير يا مديران؛
فصل چهارم - حفظ و نگاه‌داري تعمير بنا
ماده 26 در صورتي كه بين شركاء توافق شده باشد كه هزينه‌هاي نگاه‌داري يك قسمت از بنا يا هزينه نگاه‌داري و عمليات يك جزء از تأسيسات فقط به عهده بعضي از شركاء باشد فقط همين شركاء ملزم به انجام آن بوده و در تصميمات مربوط به اين هزينه‌ها تعيين تكليف خواهند نمود.
ماده 27 مدير يا مديران به ترتيبي كه مجمع عمومي تصويب مي‌كند به منظور تأمين هزينه‌هاي ضروري و فوري وجوهي به عنوان تنخواهگردان از شركاء دريافت دارند.
دستورالعمل تفکیک آپارتمان‌ها
مصوب 20/05/1382
شماره 14219/41/1
رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
به منظور ایجاد وحدت رویه در تفکیک آپارتمان‌ها در کلیه واحدهای ثبتی دستورالعمل تفکیک آپارتمان‌ها در 30 بند جهت ابلاغ به واحدهای ثبتی تابعه آن استان به پیوست ارسال می‌گردد.
آن چه باید توجه داشت این است که این ضوابط هنگامی کارساز و ثمربخش خواهد بود که آقایان مدیران کل استان‌ها برنحوه اجرای آن نظارت مستمر و دقیق اعمال نمایند.
امید است با رعایت کامل نکات ذیل و اجرای کامل دستورالعمل صادره مشکلات و موانع موجود در امر تفکیک آپارتمان‌ها مرتفع گردد:
1- پذیرش درخواست تفکیک از طریق دفاتر اسناد رسمی همراه با گواهی مصدق شده پایان کار به وسیله مالک یا قائم‌مقام وی تسلیم رئیس واحد ثبتی یا مسئول مربوطه می‌شود. افراد غیرصالح حق تسلیم درخواست را ندارند.
2- متصدی دفتر اوقات که با مسئولیت رئیس واحد ثبتی از بین کارمندان شاغل و مجرب و مورد اعتماد تعیین می‌گردد مکلف است با رعایت دقیق نوبت و مراعات کامل حق تقدم پس از تعیین وقت بازدید و ثبت آن در دفتر فیش مربوطه را صادر و به متقاضی تسلیم نماید.
3- ضوابط تفکیک آپارتمان‌ها به ویژه رئوس آن و همچنین مدارک لازم برای امر تفکیک آپارتمان به نحوی که برای مراجعین قابل درک باشد اجماعاً از طریق تابلو اعلانات واحد ثبتی به آگاهی مراجعین برسد و رعایت نوبت براساس زمان مراجعه مردم جزء اصول مسلم قرار گیرد.
4- متصدی دفتر اوقات یک روز قبل از موعد تعیین‌شده پرونده‌ها را از بایگانی اخذ به ضمیمه درخواست‌های واصله نزد مسئول اداره ارسال می‌دارد تا با توجه به نوبت و متناسب با حجم کار نسبت به تعیین نماینده و نقشه‌بردار اقدام و پرونده‌ها را ارجاع دهد و نام و نام‌خانوادگی و سمت متصدیان اقدام را در دفتر اوقات منعکس نماید.
5- متصدی تعیین وقت هنگام بررسی تقاضا با توجه به تعداد واحدهای مسکونی و اداری و تجاری قید شده در پایان کار حتی‌المقدور تعداد پرونده متناسب برای یک روزکاری در نظر بگیرد که انجام نقشه‌برداری آنها میسر باشد و با توجه به مشکل ایاب و ذهاب و امر ترافیک به ویژه در کلان‌شهرها موجب مراجعه مجدد مراجعین، نمایندگان و نقشه‌برداران به محل نگردد.
6- نماینده و نقشه‌بردار پس از بازدید از محل وقوع ساختمان و تطبیق محدوده پلاک ثبتی و گواهی پایان کار صادره با وضع موجود محل چنانچه مانعی برای انجام تقاضا نباشد نسبت به نقشه‌برداری ساختمان در همان روز اقدام نماید. در صورتی که به دلیل کثرت واحدهای آپارتمانی نیاز به زمان بیشتری باشد مراتب را ضمن تهیه گزارش با ذکر مقدار کاری که انجام شده و مدت زمانی که برای انجام بقیه کار لازم است به مسئول واحد ثبتی اعلام نماید مسئول اداره چنانچه گزارش را کافی دانست و تایید کند اجازه ادامه کار را برای یک یا روزهای بعد صادر خواهد نمود.
7- نماینده یا نقشه‌بردار ثبت حق ندارد به هیچ علتی موجب بایگانی شدن پرونده قبل از ختم عملیات تفکیکی گردد مگر این که گزارش کار را تهیه و تسلیم نموده مسئول اداره دستور کتبی دایر بر بایگانی نمودن پرونده را صادر نماید وبایگانی شدن پرونده به دلایل غیر موجه مسئولیت شدید خواهد بود.
8- همکاران نقشه‌بردار باید در موقع برداشت و تعیین طول ابعاد مفروزات ساختمان نهایت دقت را در اندازه‌گیری‌ها نموده به ویژه از لحاظ محاسبه مساحت از هرگونه بی‌دقتی و مسامحه در این مورد که موجب تضییع حق مالک یا مالکین آپارتمان‌ها ویا خریداران بعدی خواهد شد، پرهیز نمایند. مسئولین واحدهای ثبتی در این مورد مسئولیت مستقیم داشته و در صورت مشاهده این گونه تخلفات باید بدون هیچ گونه اغماض ضمن معرفی مختلف یا متخلفین مراتب را گزارش نماید در غیر این صورت شخصاً مسئول خواهند بود.
دستورالعمل تفکیک آپارتمان‌ها
نظر به این که در ادارات ثبت برای تفکیک آپارتمان‌ها رویه واحدی معمول نمی‌باشد و عدم روش یکسان سبب گردیده که کارکنان و مجریان مختلفی را اعمال نمایند. ادامه این امر بعضاً موجب ابهام در تشخیص حقوق اشخاص می‌گردد، بدین لحاظ این دستورالعمل تهیه و تدوین گردید تا تفکیک آپارتمان‌ها هماهنگ و با رویه واحد به عمل آید. لذا مقتضی است منبعد ادارات ثبت اسناد و املاک با رعایت مقررات به ویژه قانون تملک آپارتمان‌ها و آیین‌نامه اجرائی آن به شرح زیر اقدام نمایند.
1- در مقدمه صورت‌مجلس تفکیکی باید شماره پلاک اعم از فرعی و اصلی، بخش، نوع ملک، آدرس کامل محل وقوع ملک، شماره ثبت و صفحه دفتر املاک، شماره چاپی سند مالکیت، نام و نام‌خانوادگی مندرج در سند مالکیت ضمن تطبیق با دفتر املاک و در صورت انتقال رسمی، مشخصات آخرین خریدار و شماره سند انتقال قید شود.
در صورت عدم ثبت خلاصه معامله بدواً نسبت به ثبت آن اقدام شود.
2- تفکیک آپارتمان‌ها براساس گواهی پایان‌کار آپارتمان‌ها انجام می‌گردد. در صورتی که گواهی مذکور با وضع محال منطبق باشد قید مدت اعتبار در گواهی و انقضای مدت آن مانع عملیات تفکیکی نخواهد بود.
3- حدود ملک مطابق دفتر املاک و سند مالکیت ذکر و گواهی شود موارد تفکیک داخل در محدوده آن بوده و با گواهی پایان‌کار مطابقت دارد.
4- قسمت‌های اشتراکی با ذکر نوع و مساحت آنها و به دنبال آن قسمت‌های اختصاصی با ذکر تعداد آنها به ترتیب اول آپارتمان‌ها دوم انباری‌ها سوم پارکینگ‌ها با حدود و مشخصات و مساحت و حقوق ارتفاقی تعریف گردد و تعداد کل آپارتمان‌های مجموعه آپارتمانی و تعداد آپارتمان‌های هر طبقه قید شود.
مشاعات نیاز به تعریف حدود ندارد، ولی مساحت و موقعیت مکانی آنها باید در نقشه منعکس و در صورت‌مجلس تفکیکی ذکر شود. حدود و موقعیت مکانی، جهات و مساحت مفروزات تعریف گردد.
5- حیاط، حیاط خلوت، درز انقطاع، محل عبور کانال کولر و لوله بخاری داخل فضای آپارتمان جزء مشاعات محسوب است و مساحت آنها جزء مساحت آپارتمان اختصاصی محاسبه نمی‌شود و در بخش مشاعات ذکر می‌گردد.
6- دیوار فاصل بناء مفروز با مشاعات جزء بنای مفروز محسوب می‌شود.
در ساختمان‌هایی که دیوار فاصل آنها طبق سوابق ثبتی مشترک است و بعداً در اثر تخریب و نوسازی هر ساختمان تبدیل به یک مجموعه از آپارتمان‌ها گردیده و برای هر مجموعه دیوار جداگانه احداث شده در صورت عدم دسترسی به مالک مجاور جهت اصلاح حد فاصل با احراز عدم تجاوز به یکدیگر و تضییع حق می‌توان فاصله مزبور را طبق وضع موجود با توضیح به این که سوابق یا سند مالکیت دیوار مشترک بوده تعریف نمود.
7- هرگاه در گواهی پایان‌کار قید شود که مورد تفکیک دارای عقب‌نشینی است، هر چند زمان آن تعیین نشده باشد باید مقدار اصلاحی آتی مطابق گواهی پایان‌کار در نقشه ترسیمی منعکس و در صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت قید گردد.
8- در مواردی که طول اضلاع و مساحت ملک مورد تفکیک به علت ایجاد پخ و عقب‌نشینی است، هر چند زمان آن تعیین نشده باشد باید مقدار اصلاحی آتی مطابق گواهی پایان‌کار در نقشه ترسیمی منعکس و در صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت قید گردد.
9- در مواردی که طول اضلاع و مساحت ملک مورد تفکیک به علت ایجاد پخ و عقب‌نشینی و رعایت اصلاحی کمتر از طول اضلاع و مساحت مندرج در سند مالکیت باشد، بدواً موضوع درصورت‌مجلس تفکیکی توضیح داده شود، سپس صورت‌مجلس تفکیکی طبق وضع موجود با رعایت مقررات تنظیم گردد.
10- هر چند امکان دسترسی تمام مالکین آپارتمان‌ها به بام و حیاط که جزء مشترکات می‌باشد ضروری است، لکن با توجه به این که ادارات ثبت اسناد و املاک طبق گواهی پایان‌کار صادره از شهرداری‌ها مبادرت به انجام تفکیک می‌نماید عدم دسترسی بعضی از آپارتمان‌ها به بام و حیاط مانع از تفکیک نمی‌باشد ولی باید موضوع اشتراک و عدم دسترسی در صورت‌مجلس تفکیکی توضیح داده شود و در موقع انتقال آپارتمان‌ها به خریداران تفهیم در اسناد انتقال و اسناد مالکیت ذکر گردد.
11- راه‌پله‌ای که منحصراً مورد استفاده یک آپارتمان است چنانچه عملاً جزء محدوده آپارتمان باشد و محصور و درب آن در راه‌پله مشاعی باز شود به نحوی که بتوان حدود آن را جزء محدوده آپارتمان محسوب و تعریف نمود و در پروانه ساختمان و گواهی پایان‌کار مساحت آن جزء آپارتمان قید شده باشد، جزء آپارتمان است. در غیر این صورت جزء مشاعات محسوب می‌گردد.
12- واحدی که در زیر پله احداث شده در صورتی می‌توان به عنوان واحد مستقل در صورت‌مجلس تفکیکی ذکر نموده که در گواهی پایان‌کار به عنوان یک واحد منظور شده باشد، در غیر این صورت پس از استعلام و تایید شهرداری می‌توان اقدام نمود.
13- در آپارتمان‌های دوبلکس مساحت راه‌پله فی‌مابین قسمت تحتانی و فوقانی جزء تحتانی محاسبه گردد و نیاز با احتساب مساحت آن در طبقه فوقانی ندارد و حدود و مشخصات قسمت‌های تحتانی و فوقانی باید جداگانه و جمعاً به عنوان یک واحد در صورت‌مجلس تفکیکی تعریف شود.
14- تعداد انباری‌های ساختمان و جمع مساحت آنها باید مطابق گواهی پایان‌کار باشد. اختلاف مساحت انباری‌ها با یکدیگر مانع از تفکیک نیست، مگر این که در گواهی پایان‌کار مساحت هر انباری جداگانه قید شده باشد که در این صورت باید مفاد گواهی پایان‌کار رعایت شود.
بدیهی است انبار عمومی ساختمان موضوع ماده (4) آیین‌نامه اجرائی قانون تملک آپارتمان‌ها از شمول این بند خارج و جزء مشترکات محسوب می‌شود.
15- تعداد پارکینگ‌ها و محل استقرار آنها که به صورت مفروزی داخل ساختمان یا حیاط مشاعی می‌باشد باید با رعایت گواهی پایان‌کار در روی نقشه مشخص و مساحت و حدود آنها در صورت‌مجلس تفکیکی درج گردد و پارکینگ‌هایی که در یک امتداد و به دنبال هم واقع‌اند حق عبور از یکدیگر ذکر گردد و در صورتی که پارکینگ مفروز در حیاط مشاعی واقع است مساحت حیاط با کسر مساحت پارکینگ مفروزی محاسبه و در مشاعات ذکر شود و چنانچه تعداد پارکینگ‌ها برابر تعداد واحدهای تفکیک‌شده نباشد تعداد واحدهای بدون پارکینگ را در صورت‌مجلس تفکیکی قید تا هنگام تنظیم سند انتقال مراتب به خریدار تفهیم و در سند انتقال قید گردد.
16- در صورت‌مجلس تفکیکی تصریح شود انباری و پارکینگ باید توام با آپارتمان مورد انتقال واقع شود و انتقال انباری و پارکینگ به تنهایی به افرادی غیر از مالکین مجموعه آپارتمان‌ها و نیز انتقال مشاعی پارکینگ به مالکین دو واحد یا بیشتر مجوزی ندارد و همچنین انتقال دو واحد پارکینگ یا بیشتر به مالک یا مالکین یک آپارتمان (به طوری که مالک یا مالکین یک واحد آپارتمان دارای پارکینگ متعدد و واحد دیگر فاقد پارکینگ شود) صحیح نیست.
17- حدود بالکن مسقف که جزء واحد اختصاصی است داخل در محدود آپارتمان تعریف و مساحت آن ذکر گردد.
18- بالکن غیر مسقف (تراس یا ایوان) که در فضای حیاط ویا شارع پیشرفتگی دارد اعم از این که در گواهی پایان‌کار هم منظور شده یا نشده باشد و راه دسترسی به آن برای سایر طبقات وجود ندارد و عرفاً هم جزء بنا است متعلق به آپارتمانی است که به آن متصل و دارای دسترسی است لکن نیاز به ذکر حدود در صورت‌مجلس تفکیکی ندارد و باید بعد از تعریف آپارتمان جمله به انضمام تراس یا بالکن غیرمسقف به مساحت …. متر مربع قید گردد.
19- تراس‌هایی که راه عبور جداگانه دارد و سقف بام طیقه زیرین است و تاسیسات روی آن نصب است طبق گواهی پایان‌کار با مساحت در قسمت مشاعات ذکر شود.
20- قسمت‌هایی که برای استفاده اختصاصی تشخیص داده نشده ویا در اسناد مالکیت ملک اختصاصی یک یا چند نفر از مالکین تلقی نشده از قسمت‌های مشترک محسوب می‌شود مگر آن که تعلق آن به قسمت معینی بر طبق عرف و عادات محل مورد تردید نباشد بنابر این می‌توان حق استفاده از کف تراسی که سقف بام طبقه زیرین و متصل به طبقه فوقانی و راه دسترسی آن از طبقه مزبور است و فاقد نصب تاسیسات از قبیل کولر یا لوله بخاری و غیره می‌باشد و سایر مالکین آپارتمان‌ها هم به آن دسترسی ندارند به طبقه متصل که راه دسترسی به آن دارد اختصاص داد، لاکن این حق باید در قسمت مشاعات صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت طبقه مزبور با قید این که مالک طبقه متصل به تراس حق احداث بنا و تغییر وضعیت را ندارد مرقوم گردد.
21- واحدهای تجاری که دارای بالکن داخلی در فضای خود می‌باشند، باید مساحت و موقعیت مکانی بالکن مذکور در صورت‌مجلس تفکیکی و ثبت دفتر املاک و سند مالکیت قید گردد.
قسمت‌های متصل به آپارتمان‌هایی که اختصاص به آن آپارتمان دارد که با اختلاف سطح در محدوده آپارتمان دیگر قرار گرفته حسب مورد جزء محدوده آپارتمان محسوب می‌گردد.
22- نیم‌طبقه‌ای که خارج از حدود آپارتمان واقع و طبق گواهی پایان‌کار از متعلقات آپارتمان است باید حدود و مساحت آن جداگانه در ذیل قسمت حدود آپارتمان مزبور در صورت‌مجلس تفکیکی و ثبت املاک و سند مالکیت تعریف گردد.
23- قسمتی از فضای واحدی که دارای اختلاف ارتفاع با بقیه آن می‌باشد با قید مساحت و ارتفاع جزء مساحت آپارتمان محاسبه و حدود آن ضمن حدود آپارتمان تعریف گردد.
24- در صورتی که در یک محدوده پروانه ساختمان نسبت به بلوک متعددی صادر شود و مالک یا مالکین یا ارائه پایان‌کار در خواست تفکیک بلوک احداث‌شده را بنماید، نظر به این که علاوه بر مشاعات موجود در بلوک احداث‌شده که اختصاص به بلوک مزبور دارد، مشترکات دیگری از قبیل فضای ورزشی و غیره در عرصه کل وجود دارد، باید در موقع تفکیک بلوک مزبور قدرالسهم هر یک از واحدهای تفکیکی را علاوه بر مشترکاتی که اختصاص به بلوک مزبور دارد، از مشترکاتی هم که در عرصه کل وجود دارد و همچنین موضوع تفکیک بلوک‌های بعدی و مفروزات و مشترکات آنها به شرح فوق‌الذکر در صورت‌مجلس تفکیکی و سند انتقال قید گردد.
25- تغییر وضع و اصلاح ثبت دفتر املاک حسب مورد فقط مستند به سند رسمی و یا آراء هیات نظارت انجام می‌شود.
26- تغییر وضع در سطح خارجی انبار ویا پارکینگ و تغییر کاربری آنها و تبدیل به واحد جدید نیاز به ارائه گواهی پایان‌کار جدید منطبق با وضع موجود محل و موافقت رسمی کلیه مالکین دارد.
27- تبدیل یک واحد آپارتمان یا مغازه به دو یا چند واحد آپارتمان یا مغازه نیاز به ارائه گواهی پایان کار جدید منطبق با وضع موجود محل و موافقت رسمی کلیه مالکین آپارتمان‌ها دارد.
28- هرگاه تغییر وضعیت در اثر اضافه‌شدن یک یا چند طبقه در پشت‌بام یا در قسمت دیگر از مشاعات باشد با توجه به این که باید طبقه اضافه‌شده تفکیک و از طرف مالکین انتقال رسمی شود با درخواست مالکین ساختمان و ارائه گواهی پایان‌کار جدید، صورت‌مجلس تفکیکی تغییرات تنظیم و پس از دریافت هزینه تفکیک نسبت به واحد اضافه‌شده صورت‌مجلس مزبور جهت تنظیم سند انتقال با حضور و تایید کلیه مالکین ساختمان به دفتر اسناد رسمی ارسال گردد.
29- در صورتی که قسمتی از محدوده مشاعات به یکی از مفروزات اضافه شود با ارائه گواهی پایان کار جدید درخواست مالکین صورت‌مجلس اصلاح حدود تنطیم ویا پرداخت هزینه تفکیک صورت‌مجلس مالکین صورت‌مجلس اصلاح حدود تنظیم ویا پرداخت هزینه تفکیک صورت‌مجلس مزبور جهت انتقال رسمی یا صلح حقوق از طرف کلیه مالکین نسبت به قسمت اضافه‌شده به قطعه مفروزی به دفتر اسناد رسمی ارسال گردد و چنانچه قطعه مفروزی که قسمت اضافی به آن الحاق گردیده منجر به صدور سند مالکیت شده باشد، موضوع در هیات نظارت اعلام تا پس از صدور رای اقدام مقتضی معمول گردد.
30- چنانچه یک مجموعه آپارتمانی تخریب و از نو با تغییراتی بازسازی شود پس از ارائه پایان‌کار و درخواست مالک ویا مالکین باید صورت‌مجلس تفکیکی تنظیم و در مقدمه آن موضوع تفکیک و تعداد آپارتمان‌های قبلی و شماره ثبت و صفحه دفتر املاکی که آپارتمان‌های مزبور در آن ثبت شده چاپی اسناد مالکیت مربوطه تعریف گردد. سپس طبق بند یک این دستورالعمل صورت‌مجلس تفکیکی تنظیم و پس از وصول هزینه تفکیکی صورت‌مجلس مزبور جهت تنظیم تقسیم‌نامه رسمی بین مالکین ویا تنظیم سند انتقال به دفتر اسناد رسمی ارسال شود. در صورتی که تقسیم‌نامه رسمی بین مالکین تنظیم شود سردفتر باید تقسیم‌نامه را به ضمیمه اسناد مالکیت مربوطه به اداره ثبت ارسال تا پس از اخبار لازم و ثبت مفاد تقسیم‌نامه در صفحات دفتر املاک اسناد مالکیت مربوطه ابطال و براساس تقسیم‌نامه مزبور با رعایت مقررات سند مالکیت صادر گردد و هرگاه مجموعه بازسازی‌شده متعلق به یک مالک باشد یا مالکین بخواهند بدون تنظیم تقسیم‌نامه رسمی آپارتمان‌های احداثی را انتقال دهند سردفتر باید پس از توضیح لازم به شرح فوق در ستون نقل و انتقالات سند مالکیت آپارتمان‌های قبلی طبق مفاد صورت‌مجلس تفکیکی و با رعایت مقررات مبادرت به تنظیم سند انتقال نماید و خلاصه معامله را برای ثبت در دفتر املاک به اداره ثبت ارسال تا متصدی مربوطه با توجه به سوابق با اخبار لازم در صفحات دفتر املاک نسبت به ثبت خلاصه معامله طبق مقررات اقدام نماید.